Kurulduğu 1963 yılından bu yana bilim ve teknolojinin mihmandarlığında, ülkemizin teknolojik bağımsızlığının desteklenmesini sağlamak, kendi teknolojisini geliştirmesine ve teknoloji tabanlı ürünlerin üretilmesine katkı vermek amacıyla yenilikçi, katılımcı ve paylaşımcı bir kurum olma yaklaşımını benimseyen Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) için, 2020 yılı da dolu dolu geçen bir yıl oldu.

2020 YILINDA, COVID-19 KÜRESEL SALGININA KARŞI MÜCADELE ORTAMINDA “BİRLİKTE İŞ YAPMA” VE “BİRLİKTE BAŞARMA” YAKLAŞIMINI YENİ BİR BOYUTA TAŞIYARAK SONUÇ ODAKLI ÇÖZÜM BULMA SÜREÇLERİNE ODAKLANDIK.

 

COVID-19 Türkiye Platformunu Oluşturduk!

Birlikte geliştirme ve birlikte başarma odağında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı himayelerinde, TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü koordinasyonunda COVID-19 Türkiye Platformu oluşturularak aşı ve ilaç odaklı 17 projede toplam 436 araştırmacının katkı sağladığı bir seferberlik sağladık. Platformda dünyada çalışılan farklı aşı teknolojilerinin tamamı yenilikçi yöntemler de dahil edilerek geliştirildi. Aşı adayımızın 3’ü klinik araştırmalar için pilot üretim aşamasına geldi. Toplam 8 aşı adayımızın süreçleri başarıyla devam ediyor. İlaç projelerimizde yerli ve milli olarak ilaç sentezleri gerçekleştirildi ve 3 ilaç projemizde klinik araştırma aşamasına gelindi.

 

COVID-19’a Özel Hızlı Destek Çağrısı Açtık!

 

COVID-19’a karşı mücadelede TÜBİTAK’ın mevcut desteklerine ek olarak 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı kapsamında 2 özel çağrı açıldı. Bu çağrılar kapsamında yoğun bakım cihazları, tanı, maske, ilaç, dezenfeksiyon, kişisel koruyucu elbise, bilişim uygulamaları ve aşı konularında 48 proje 17,5 milyon TL bütçe ile desteklendi.

COVID-19 Küresel Salgınıyla Mücadeleye Gençlerimizi De Dâhil Ettik!

 

COVID-19’un teşhis ve tedavisine yönelik projelerde görev alacak araştırmacılara teşvik ve destek amacıyla 2020 yılı Nisan ayında Stajyer Araştırmacı Burs Programını (STAR) başlattık. 12 günde 340 öğrenci ve araştırmacının başvurduğu programda 300 kişiye destek verdik.

Salgının Sosyal, Beşeri ve Ekonomik Etkilerini Görmezden Gelmedik!

 

COVID-19 küresel salgınının mevcut ve öngörülen sorun ve etkilerinin sosyal ve beşeri bilimler perspektifinden incelenmesi, araştırılması ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi amacıyla, 200.000 TL destek üst limiti ile azami 6 ay süreli projelerin desteklendiği “COVID-19 ve Toplum: Salgının Sosyal, Beşeri ve Ekonomik Etkileri, Sorunlar ve Çözümler” başlıklı özel bir çağrı açtık. 15 gün açık kalan söz konusu çağrıya 160 farklı kurumdan toplam 682 proje önerisi sunuldu. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, 102 projeyi destekledik.

Girişimcilerin İş Fikirlerini Hızlandırdık ve Teşvik Ettik!

COVID-19’un yarattığı sorunlara yaratıcı çözümler arama amacıyla birçok girişimcinin, üniversitelerin, sivil toplum kuruluşlarının, Bakanlıkların ve özel şirketlerin paydaşlığı ve desteği ile düzenlenen Coronathon Türkiye Yarışması’nda; BİGG Uygulayıcı Kuruluşları olan İTÜ Arı Teknokent, ODTÜ Teknokent ve Boğaziçi Teknokent aracılığıyla dereceye giren girişimcilere yönelik olarak hızlandırıcı programlarını yürütmek amacıyla, her bir uygulayıcı kuruluşa toplam 600.000 TL bütçe sağladık. Ayrıca, Avrupa Komisyonu Avrupa İnovasyon Konseyi tarafından organize edilen EUvsVirus Programı Hackathon Yarışmasında kazanan takımlar arasından Türk üyesi olan 1 takımın iş fikirlerinin geliştirilmesi ve hayata geçirilmesine yönelik ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik olarak BİGG Uygulayıcı Kuruluşu ODTÜ Teknokent yürütmekte olduğu hızlandırıcı programı çerçevesinde destek sağladı.

TÜBİTAK Popüler Bilim Dergilerini Ücretsiz Erişime Açtık.

 

COVID-19 küresel salgını nedeniyle eğitimlerine evlerinden devam eden çocuklarda ve gençlerde araştırma yapma, soru sorma, merak etme ve okuma isteği uyandırmak için TÜBİTAK Popüler Bilim Dergilerinin arşivi ücretsiz olarak herkesin erişimine açıldı ve yaklaşık 12 milyon dergi içeriği ücretsiz olarak indirildi.

Aşı ve ilaç geliştirme ve “tanı ve sistemleri” konusunda gelinen sonuç odaklı gelişmeleri paylaştık.

 

Nisan, Mayıs ve Aralık aylarında her biri 130 binden fazla katılımcıya canlı olarak yayımlanan “Aşı ve İlaç Geliştirme” ve “Türkiye’nin Tanı Gücü” sanal konferanslarını gerçekleştirdik. Bilim dünyası, koronavirüse karşı seferber olmuşken, her güçlüğün aynı zamanda bir fırsat oluşturabileceği düşüncesiyle, COVID-19 Türkiye web portalı hayata geçirildi. Yaklaşık 1 milyon kullanıcısı olan Portal’a 4 milyon ziyaret gerçekleştirildi.

TÜBİTAK OLARAK MİLLİ TEKNOLOJİ HAMLESİ SEFERBERLİĞİNE KATKI VERMEK AMACIYLA ÜLKEMİZE IŞIK TUTACAK AR-GE PROJELERİNİ DESTEKLEDİK!

Desteklediğimiz projelerde yürütücülerin geçmiş dönem çıktı ve etki odaklı performanslarını da dikkate alacağımız şekilde sistemimizi güncelledik.

Özel sektör odaklı Ar-Ge ve yenilik desteklerimizde KOBİ’lerin başarılı ve etkisi yüksek projelerinin desteklenebilmesi amacıyla;

  • geçmişte desteklenen TÜBİTAK projelerinin ticarileşme performansı, 
  • firmanın uluslararası fonlara proje başvurusunda bulunmuş olması, 
  • proje önerisinin çağrı metninde belirtilen Öncelikli Alanlardan birinde olmasına 

göre projelere ek puan sistematiğini uyguladık.

Akademik tabanlı proje önerilerinde ise aşağıda belirtilen kriterlere göre ek puan verilmesi uygulamasına geçtik.

  • Proje yürütücüsünün (varsa) daha önce desteklenen projeleri kapsamında elde ettiği çıktı performansı 
  • TÜBİTAK çağrı planlamasında yer alan öncelikli alan konularıyla uyum ve Teknoloji Hazırlık Seviyesi (THS)’ndeki artış 
  • Ufuk 2020 Programı kapsamında, doğrudan Avrupa Komisyonu hibeleriyle desteklenen programlara sunulan projelerde, ilgili kurum/kuruluş adına proje yürütücüsü olmak 
  • Çok Disiplinli / Disiplinler arası Projeler 
  • Proje önerisi kapsamında oluşturulmuş olan Üniversite-Üniversite İşbirliği veya Üniversite- Sanayi İşbirliği

2020 YILINDA ÜNİVERSİTELERE YÖNELİK DESTEKLERİMİZİ ARTIRDIK!

2020 yılında üniversitelere yönelik destek programları kapsamında toplam 395 milyon TL bütçeli 1179 projeyi destekledik.

Araştırmacı Dijital Kimlik Bilgilerini ARBİS’e Ekledik ve Değerlendirici Panelist Algoritmamızı İyileştirdik.

YÖK, TÜBİTAK ULAKBİM ve üniversitelerimizin katkılarıyla araştırmacı kimlik kullanımını yaygınlaştırdık. Bu doğrultuda, ORCID (Open Researcher and Contributor ID), “Web of Science ResearcherID”, “Scopus Author ID” ve “Google Scholar” linkleri gibi “Araştırmacı Dijital Kimlik Bilgileri”nin ARBİS’e eklenebilmesine yönelik güncelleme gerçekleştirdik.

ARBİS’te “Araştırmacı Dijital Kimlik Bilgileri” yer alan araştırmacıların yayınlarından gelen anahtar kelimeler ve yayın yaptıkları dergilerin konu kodları temin edildi. Bu veriler ile birlikte kişilerin ARBİS’te yer alan diğer uzmanlık bilgileri de kullanılarak, TÜBİTAK’a sunulan başvurular için en uygun değerlendiricilerin belirlenmesine yönelik bir karar destek sistemi (PaneList) geliştirdik.

2020 YILI GİRİŞİMCİ VE YENİLİKÇİ ÜNİVERSİTE ENDEKSİNİ AÇIKLADIK.

 

Kurumumuz öncülüğünde oluşturulan “2020 Yılı Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi” sonuçları Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Mustafa Varank tarafından açıklandı. 2020 Yılı Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi'nde Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) 81,9 puanla ilk sırada yer alırken, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) 74,9 puan ile ikinciliği paylaştı.

 

“ÜNİVERSİTELERİN ALAN BAZLI YETKİNLİK ANALİZİ” ÇALIŞMASINI YAYINLADIK.

 

Kurumumuz tarafından oluşturulan ve ilki 2016 yılında yayımlanan “Üniversitelerin Alan Bazlı Yetkinlik Analizi” çalışması güncellendi. 2014 yılı ve öncesinde kurulmuş olan 160 üniversitemizi dördü hacim, yedisi kalite olmak üzere 11 gösterge özelinde ve 131 alan bazında inceleyen rapor, Kasım 2020’de yayınlandı.

“Üniversitelerin Alan Bazlı Yetkinlik Analizi” çalışmasının amacı, üniversitelerin araştırma alanları bazında performanslarının birbirlerine karşılaştırmalı olarak değerlendirilebilmesini sağlamaktır. Ayrıca, özel sektörün ihtiyaç duyduğu yetkinlikleri ve teknolojileri temin edebilecekleri üniversiteleri ve araştırma gruplarını bulmalarında yardımcı bir dokümandır.  Bu bağlamda ulusal politikaların, bölgesel planların, kurumsal stratejilerin belirlenmesi gibi çeşitli kritik süreçlerde veriye dayalı karar alma mekanizmalarının desteklenmesine yönelik hazırlanmıştır.

KÜRESEL SALGIN SÜRECİNDE ÖZEL SEKTÖRE DESTEKLERİMİZİ ARTIRARAK DEVAM ETTİRDİK!

2020 yılında 2.500 firmanın desteklenen 3.225 projesi kapsamında 669,1 milyon TL hibe destek verdik.

2020 yılında TÜBİTAK TEYDEB tarafından yürütülen destek programlarına yenilikler getirdik.

  • KOBİ’lerimizin başvurabildiği 1501 Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı ve 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı, 2020 yılı itibarıyla yılda 2 kez açılan çağrılarla yürütülmeye başlandı. 
  • Başvuru aşamasında bürokrasinin azaltılması amacıyla, proje bazlı ön kayıt yerine 1 Temmuz 2020 tarihinden itibaren kuruluş bazlı ön kayıt uygulamasına geçtik.
  • Yeminli mali müşavirler ile birlikte serbest muhasebeci mali müşavirlerin de proje harcamaları değerlendirme raporu hazırlayabilmesini sağladık.
  • Proje değerlendirme süreçlerimizi hızlandırdık. Proje kapsamında hakem ve izleyici ziyaretlerinin çevrim içi gerçekleştirilmesine imkan sunduk. 
  • Yerli malı alet/teçhizat/yazılım için %15 oranında ek destek vermeye başladık
  • Bütçesi 5.000.000 TL üzerinde olan projelerde ekonomik fizibilite raporu için hizmet alınması durumunda bu gideri 20.000 TL’ye kadar desteklemeye başladık. 
  • Proje başına 150.000 TL’ye kadar senet karşılığı transfer ödemesi yapılabilmesinin önünü açtık.

“Birlikte İş Yapma” ve “Birlikte Başarma” Yaklaşımını Esas Alarak Ticarileştirme Sürecine Yönelik Yeni Destek Mekanizmaları Başlattık.

  • 14 Mayıs 2020 tarihinde KOBİ’lerin Ar-Ge çalışmalarının etkin bir şekilde ticarileştirilebilmesine yönelik Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için KOBİ Destekleme Çağrısını açtık. Bu yeni program kapsamında, firmaların ihtiyaç duyduğu Ar-Ge tabanlı ürünlerin ya da süreçlerin, bu firmalar ve TÜBİTAK’ın eş finansmanı yoluyla, KOBİ’ler tarafından geliştirilmesini amaçlıyoruz. Bu çağrıda, müşteri gereksinimlerini karşılayan çözüm önerilerinin, KOBİ’ler tarafından Ar-Ge ile ticarileşebilir çıktılara dönüştürülmesini hedefliyoruz. Projelerde Ar-Ge çalışmalarını Tedarikçi Kuruluş olarak KOBİ’ler gerçekleştirecek, proje çıktılarını ise Müşteri Kuruluşlar ticarileştirecektir. Çağrıya 105 proje başvurusu alınmış olup 79 projenin desteklenmesine karar verildi.
  • Yine 14 Mayıs 2020 tarihinde üniversitelerde, araştırma kurumlarında ve teknoloji geliştirme bölgelerinde geliştirilen patentli teknolojilerin sanayiye aktarılmasının amaçlandığı Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme Çağrısını açtık. Açılan çağrıya yapılan 20 başvurudan 14 tanesinin desteklenmesine karar verildi ve desteklenen projeler kapsamında yaklaşık 13 milyon TL değerinde 19 teknolojinin sanayiye aktarılmasını hedefliyoruz.
  • KOBİ'lerin iş geliştirme ve yenilik kapasitelerini artırmaya yönelik mentorluk mekanizmaları oluşturulması ve yürütülmesine yönelik faaliyetlerin desteklenmesinin amaçlandığı  BİGG+ Mentor Arayüzü Çağrısında desteklenen 11 Arayüz Kuruluşunun destek sürecini Şubat 2020 itibarıyla başlattık. TÜBİTAK Mentor Havuzundaki mentor sayısı 1.306'dan 1.462'ye çıktı. 

Mentorluk hizmeti alan KOBİ’lerin aşağıdaki alanlarda gelişme göstermeleri takip ediliyor.

– Ciroda artış

– Mevcut pazar payında artış

– Yeni pazarlara giriş

– Yurt dışına satış ya da mevcut yurt dışı satışlarında artış

  • Devlet Malzeme Ofisi (DMO) TÜBİTAK işbirliği çerçevesinde 10 Aralık 2020 itibarıyla DMO Tekno Katalog’ta toplam 16,4 milyon TL tutarında satış gerçekleşmiş olup, bu satışların yaklaşık 11 milyon TL’si (%67) TEYDEB desteği alan firmalara ait oldu. 

Teknoloji Tabanlı Girişimciliğe Özel Destek Vermeye Devam Ettik.

 

  • BiGG 1512 Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı kapsamında 531 girişimciye yaklaşık 48 milyon TL hibe destek verdik.
  • 2020/1 BiGG 1. Aşama Uygulayıcı Kuruluş Çağrısı kapsamında, toplam 63 Kuruluş Uygulayıcı Kuruluş olarak belirlendi. BiGG-1512 Teknogirişim Sermayesi Desteği Programından destek alan doktora derecesine sahip 15 girişimci, Royal Academy of Engineering tarafından 18.01.2020-01.02.2020 tarihleri arasında Londra'da gerçekleştirilen eğitim ve mentorluk sürecine dâhil oldu ve iş planlarını uluslararasılaştırmak için çalışmalara başladı. 
  • TÜBİTAK ve Hazine ve Maliye Bakanlığı işbirliğinde uygulamaya konulan Tech-InvesTR Programı için Hazine ve Maliye Bakanlığı; fonlar ile yaptığı görüşmeler sonucunda 4 fona kaynak taahhüdünde bulunulması ile ilgili protokoller imzalandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın protokol imzaladığı fonlara katılan üniversite kuruluşları ile TÜBİTAK arasında proje sözleşmelerinin imzalanmasına ilişkin süreç başlatıldı. TÜBİTAK’ın 52 milyon TL tutarındaki desteği ile oluşturulan Tech-InvesTR Programı kapsamında kurulan girişim sermayesi fonları yaklaşık 1,7 milyar TL büyüklüğe ulaşmış olup, bu tutarın önümüzdeki 5 yıl içerisinde ülkemizdeki 150 erken aşama teknoloji tabanlı girişime yatırım olarak döneceğini öngörüyoruz.

“BİRLİKTE İŞ YAPMA” VE “BİRLİKTE BAŞARMA” YAKLAŞIMINI ESAS ALARAK YÜKSEK TEKNOLOJİ PLATFORMLARI VE SANAYİ YENİLİK AĞLARINI DESTEKLEDİK

 

Yerli İlaç-Aşı, Tıbbı Cihaz, Kişiselleştirilmiş Tıp, Eklemeli İmalat, Akıllı Şehirler, Nanoteknoloji, Güneş Enerjisi ve İleri Malzeme Teknolojileri alanlarında yüksek teknoloji platformlarını ve sanayi yenilik ağlarını destekliyoruz. Bu işbirliği ağlarında 97 özel sektör kuruluşu, 33 üniversite, 5 Kamu Ar-Ge Merkezi yer alıyor.

  • Sanayi Yenilik Ağları Mekanizması (SAYEM) kapsamında yüksek teknolojili öncelikli ürün gruplarının yerlileştirilmesi ve ticarileştirilmesine katkı sağlayacak büyük çaplı işbirliği platformlarını destekledik. Özel sektör firmalarının tedarik zincirlerindeki diğer firmalar, son kullanıcılar, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) ve üniversiteler ile oluşturdukları Ar-Ge ve yenilik tabanlı işbirliği ağlarına odaklandık. 2020 yılında, SAYEM çağrısının 1. Fazı kapsamında 23 platformu destekledik. 4 platform 2. Faza geçmeye hak kazandı. Bir platform için değerlendirme süreci devam etmektedir. Her bir platforma 50-75 milyon TL destek bütçesi sağlanacaktır.
  • TÜBİTAK Yüksek Teknoloji Platformları Çağrısı kapsamında, 17 farklı Platform başvurusunu ilk fazda destekledik. Değerlendirme süreçlerinden geçen 9 platforma yönelik Faz 2 süreçlerini başlatma aşamasındayız. Bu 9 başvurunun 3’ü ilaç-eczacılık alanında (NACE 21), 3’ü tıbbi cihaz alanında, diğer 3’ü elektronik ve optik alanlarında (NACE 26) alınmıştır. Söz konusu 9 platform içerisinde toplam 26 firma, 27 üniversite, 5 Kamu Ar-Ge birimi yer almaktadır. Her bir platforma 50 milyon TL destek bütçesi sağlanacaktır.

TÜRKİYE ARAŞTIRMA ALANI İLE AVRUPA ARAŞTIRMA ALANI ARASINDAKİ ENTEGRASYONU GÜÇLENDİRDİK!

 

Avrupa'nın önde gelen kurumlarıyla ortaklıklar kurup, büyük ölçekli işbirliği projelerinde yer almayı mümkün kılan Ufuk2020 Ar-Ge ve Yenilik Programında Türkiye'nin başarısı, son iki yılda güçlü bir ivme kazandı. Türkiye’nin katılım payları ödeyerek dahil olduğu Çerçeve Programlardan sonuncusu olan ve 2014-2020 yılları arasında yürütülen Ufuk2020 Programına, bugüne kadar toplamda 265,5 Milyon Avro ulusal katkı payı ödendi.  Bu yıl açıklanan çağrı sonuçlarıyla birlikte, Ufuk2020 Programında 1293 Türk yürütücünün dahil olduğu 909 proje ile Türkiye’nin aldığı hibe destek miktarı 291,6 Milyon Avro’yu geçerek, 2004 yılından bu yana katılım sağladığımız Çerçeve Programlarda ilk kez ödediğimiz katkı payını aştı.  Ayrıca, 2019 yılında Türk araştırmacılarımızın hak kazandıkları hibe destek tutarı ödediğimiz yıllık ulusal katkı payını aşarak ilk defa %100’ü geçti ve %113 olarak gerçekleşti. Başta Ufuk2020 Yeşil Mutabakat Çağrısı olmak üzere, diğer çağrı sonuçlarının da açıklanmasıyla araştırmacılarımızın almış oldukları hibe destek miktarının daha da artması beklenmektedir. Bu başarılara ek olarak; son dönemde  Türk araştırmacılarımız, Avrupa’dan çok sayıda kuruluşun dahil olduğu büyük konsorsiyumlu projelerde  sadece ortak olarak yer almanın ötesine geçerek, bu konsorsiyumları lider olarak koordine etmeyi başarmış ve son iki yılda artan başarılarımızla birlikte çok ortaklı projelerde koordinatör sayımız 7’den 29’a çıktı. Ufuk2020 Programında ilk kez bu yıl Çevre, Güvenli Toplumlar, Enerji, Ulaşım ve Malzeme-İmalat alanlarındaki desteklenmeye hak kazanan çok ortaklı projelerde koordinatörler ülkemiz araştırmacılarından oldu.

Avrupa Komisyonu ile yürütülen yoğun müzakereler sonucunda, ülkemizin, Ufuk2020 Programı kapsamında 2020 yılı için ödenmesi gereken son taksit olan 77,8 milyon Avroluk katkı payından muaf tutulması sağlanarak, bu bütçe ülkemizdeki araştırmacıların faydalanabileceği yeni destek programları kapsamında kullanılmaya başlandı. Bu kapsamda; ‘Ufuk2020 KOBI Aracı Mükemmeliyet Mührü (Seal Of Excellence)’ , ‘Ağlara Üyelik Desteği’ ilk çağrıları açılmış ve değerlendirmelerinin tamamlanmasının ardından sonuçları duyurulmuştur.

Ufuk2020 Programının 1 Milyar Avro bütçeli ‘Yeşil Mutabakat (Green Deal)’ Çağrısına Türkiye Araştırma Alanı (TARAL) paydaşlarının etkin katılımlarına yönelik çalışmalar yapıldı.  Bu amaçla, 1000’e yakın Türk araştırmacının katılım sağladığı Avrupa Yeşil Mutabakatı Bilgi Günü ile 42 ülkeden 900’e yakın araştırmacının katıldığı Yeşil Mutabakat Uluslararası Proje Pazarı Etkinlikleri olmak üzere 40’ın üzerinde etkinlik düzenlenerek toplam 4600’ün üzerinde araştırmacıya ulaşıldı.

Avrupa Komisyonu'nun 2020 Yılı Türkiye Raporu'nda; TARAL’ın Avrupa Araştırma Alanı (ERA) ile eş güdüm çalışmalarından ve Türkiye'nin Ufuk2020'deki başarısından takdirle söz edilerek, Türkiye'nin bilim ve araştırma faslı hazırlıklarının çok ileri düzeyde olduğu belirtildi. Bu yıl tamamlanacak Ufuk2020 Programı kapsamında gösterilen başarının, 2021-2027 yıllarında yürütülecek 9. Çerçeve Programı Ufuk Avrupa kapsamında artarak devam etmesini hedefliyoruz.

2020 YILINDA DA KÜRESEL SALGINA RAĞMEN, BİLİM VE TEKNOLOJİDE ULUSLARARASI İŞBİRLİKLERİMİZ TÜM HIZIYLA DEVAM ETTİ!

2020 yılı, ülkemizin bilim ve teknoloji yeteneğini ulusal önceliklerimiz ve dış politikamız doğrultusunda geliştirmek ve sürdürülebilir kılmak amacıyla sürdürdüğümüz çok taraflı ve ikili düzeyde uluslararası işbirliği programlarımızı geliştirdiğimiz bir yıl oldu.

2020 yılında imzalanan Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Anlaşmaları bağlamında; dördü yeni ülke olmak üzere altı kuruluş (Kolombiya, Malta, Kosta Rika, Almanya, Malezya ve Sierra Leone) ile bilim ve teknoloji alanında ikili işbirliği anlaşmaları imzalandı. Bu yeni anlaşmalarla birlikte ikili işbirliği anlaşma sayısı 62 ülkeye ve 88 kuruluşa çıkarılmış oldu. 2020 yılında 26 ikili ve 17 çok taraflı olmak üzere toplam 43 çağrı aracılığı ile Türk araştırmacıların diğer ülke araştırmacıları ile işbirliği geliştirmesine olanak sağlandı. Bu açılan ikili ve çok taraflı çağrılar ile 2020 yılında toplam 1701 proje başvurusu alındı.

DESTEKLERİMİZLE BİLİM İNSANLARIMIZIN YANINDA OLMAYA DEVAM ETTİK!

2020 yılında  13.624 bilim insanına 236,5 milyon TL destek aktardık.

Temel Bilimler Destek Kapsamını Genişlettik

TÜBİTAK tarafından ülkemizin başarılı gençlerinin temel fen ve sosyal bilimlere yönelmesini teşvik etmek amacıyla yürütülen 2205-Lisans Burs Programı kapsamında burs miktarlarının tamamında güncellemeye gittik. Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümünü de destek kapsamına aldık. Program kapsamındaki 33 farklı burs kaleminde yaklaşık %100’e varan oranlarda artış yaptık.

Sanayide Nitelikli İnsan Kaynağı İçin Sanayi Doktora Programını Başarı ile Devam Ettirdik.

 

2244 Sanayi Doktora Programı ile ülkemizin 2023 yılı hedefleri kapsamında sanayide ihtiyaç duyulan doktora derecesine sahip nitelikli insan kaynağının üniversite-sanayi işbirliği ile yetiştirilmesini ve sanayide doktoralı araştırmacı istihdamını; firmaların ihtiyaçlarını merkeze alarak teşvik etmeye devam ettik. Program kapsamında, 49 farklı üniversitenin 210 farklı sanayi kuruluşuyla yaptığı 308 işbirliği projesini 2020 yılında destekledik. Bu projeler ile 1162 doktora öğrencisi yetiştirilmeye başlanmıştır. Doktora öğrencilerine öğrenimleri boyunca aylık 4.500 TL burs, mezuniyeti sonrasında ise üç yıl süre ile istihdam desteği sağlayacağız.

Beyin Göçünü Tersine Çevirdik

 

Ülkemizin bilim, teknoloji ve yenilik alanında bağımsız ve lider ülke pozisyonunu güçlendirmek ve dünya çapında rekabet gücünü artırmak için başlattığımız 2232 Uluslararası Lider Araştırmacılar Destek Programı kapsamında 21 farklı ülkeden, 98'i Türk 29'u yabancı olmak üzere, alanında lider 127 bilim insanı ve araştırmacıya destek sağladık. Amazon, Apple, Bosch, GE, Intel, Siemens, Volvo gibi global şirketlerden;  CERN, CNRS, Max Planck Institute gibi öncü araştırma kuruluşlarından;  Harvard, Stanford, University of Oxford, Massachusetts of Institute Technology, University of Cambridge, Columbia University gibi dünya sıralamasında ilk 25 üniversite içerisinde yer alan üniversitelerden araştırmacılar bu program sayesinde Türkiye'ye dönerek çalışmalarına başladı. Desteklenen nitelikli araştırmacıların her biri 5’er yüksek lisans/doktora öğrencisi yetiştirecek. 2021 yılında açacağımız yeni çağrıyla en az 100 üst düzey araştırmacıyı daha Türkiye’ye getirmeyi planlıyoruz.

Uluslararası Deneyimli Araştırmacı Dolaşımı Destek Programının 3.Çağrısını Başvuruya Açtık

Alanında tecrübeli araştırmacıların araştırmalarını Türkiye’nin önde gelen akademi veya sanayi kurum ve kuruluşlarında yürütmeleri ve ülkemizin yurt dışındaki araştırmacılar için cazibe merkezi haline getirilmesi için “Uluslararası Deneyimli Araştırmacı Dolaşımı Destek Programı” başvuruya açıldı. Programın toplam bütçesi yaklaşık 14 milyon Avro olup bu bütçenin %45’i Avrupa Birliği Komisyonu tarafından, geri kalan kısmı ise TÜBİTAK tarafından karşılanmaktadır. Desteklenecek araştırmacıların her birine aylık brüt 5.050 Avro ücret ile birlikte 800 Avro araştırma, eğitim ve ağ kurma bütçesi vereceğiz.

Yüksek Nitelikli Ulusal Lider Araştırmacılarımıza Yönelik Destek Programı Başlattık

 

Bilimin ve teknolojinin her alanında ülkemiz açısından çığır açıcı nitelikte gelişmeler sağlamaya yönelik hedefler içeren ve önemli keşif veya buluş yapma potansiyeli olan projeleri gerçekleştirecek yurt içindeki bilim insanlarına destek vermek amacıyla 2247 – A Ulusal Lider Araştırmacılar Programını başlattık. 

AB fonlarından ülkemize geri dönüş oranını artırmak ve Avrupa Araştırma Konseyi (ERC)’den destek alabilmelerini sağlamak amacıyla 2247-B Avrupa Araştırma Konseyi (ERC) Projeleri Güçlendirme Desteği” Programı ile projeleri desteklemeye başladık.

Öğrencilerimiz Uluslararası Bilim Olimpiyatlarından Madalyalarla Döndüler

 

1978 yılından bu yana katıldığımız Uluslararası Bilim Olimpiyatlarında ülkemizi temsil eden öğrencilerimiz özellikle son yıllarda üstün başarılar gösteriyor. 2018 yılında tüm uluslararası olimpiyat alanlarında öğrencilerimiz her branşta altın madalya kazandılar. 2020 yılında da uluslararası olimpiyat alanlarında başarılarını artırarak devam ettiren öğrencilerimiz, 44 Madalya ile ülkemizi onurlandırdılar.

 

2020 yılı 52. IChO-Uluslararası Kimya Olimpiyatı sınavları, COVID-19 salgını nedeniyle 23-29 Temmuz 2020 tarihleri arasında ilk kez çevrim içi olarak ülkemizin ev sahipliğinde yapıldı. Analitik kimya, organik kimya, inorganik kimya ve fizikokimya alanlarında düzenlenen IChO 2020’ye 60 ülkeden 235 öğrenci ve 166 akademisyen katıldı. Ülkemiz ev sahiplendiğinde gerçekleştirilen bu olimpiyata ülkemiz adına katılan 4 öğrencimiz 2 Altın ve 2 Gümüş madalyayı ülkemize kazandırdılar.

2020’de Öğrencilerimize Yönelik 2 Yeni Destek Programı Daha Başlattık

 

  • Lisans düzeyinde örgün öğretim programlarına kayıtlı başarılı öğrencilerimizin Ar-Ge kültürlerinin oluşturulması, araştırma faaliyetlerine özendirilmesi ve araştırma yapmaya teşvik edilmesi amacıyla yeni bir STAR çağrısı hazırlandı. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından Ekim ayında müjdelenen STAR Burs Programı kapsamında STAR Proje Portalı (star.tubitak.gov.tr) oluşturuldu. Proje yürütücülerinin ve lisans öğrencilerinin büyük ilgi gösterdiği çağrı kapsamında STAR Portalına 1.963 TÜBİTAK projesi dahil edildi, ve bu projelere 12.709 öğrenci başvuru yaptı. Programa gösterilen yoğun ilgi ve teveccühün tezahürü olarak daha önce 1.000 olarak ilan edilen bursiyer kontenjanı 1.500’e çıkarıldı.
  • Lise öğrenimine devam etmekte olan öğrencileri Antarktika ve Arktik bölgelerde kutup bilimleri konusunda çalışmalar yapmaya teşvik etmek ve öğrencilerin bu alanda yapacakları nitelikli çalışmalarla ülkemizin gelecekte uluslararası bilimsel çevrelerde önde gelen ülkelerden biri haline gelmesine katkı sağlamak amacıyla BİDEB ve MAM Kutup Araştırma Enstitüsü işbirliği ile Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması başlatıldı. Yarışma için 2021 yılı içerisinde başvuru alınacak.

2020 YILINDA DA BİLİMİ VE TEKNOLOJİYİ TOPLUMLA BULUŞTURAN PEK ÇOK ETKİNLİK, PROJE VE YAYINA İMZA ATTIK!

 

TÜBİTAK ülkemizde bilim ve teknoloji farkındalığını artırmak, Türkiye’nin teknoloji üreten bir ülke olmasına katkı sağlamak amacıyla, “Bilim herkes içindir!” yaklaşımıyla, bilim ve toplum faaliyetlerinin öncülüğünü yapmakta, etkinlikler düzenlemekte, projeler desteklemekte ve yayıncılık faaliyetleri yürütmektedir.

Bu amaç doğrultusunda 2020 yılında;

  • Uluslararası Efficiency Challenge Elektrikli Araç Yarışları, Uluslararası İnsansız Hava Araçları Yarışmaları ve Liseler Arası İnsansız Hava Araçları Yarışmaları düzenlendi; bu etkinliklere toplam 219 takım katıldı; toplam 650.000 TL ödül verildi. 
  • 4006 Bilim Fuarı Destekleme Programı Projeleri başta olmak üzere bilim toplum projeleri kapsamında 81 ilde 6.672 proje için destek kararı alındı ve bu projelere toplam yaklaşık 47,6 milyon TL ödenek aktarıldı. 
  • TÜBİTAK Destekli Bilim Merkezleri yaklaşık 210.000 kişi tarafından ziyaret edildi, 25.000 kişi bilim merkezlerindeki eğitim atölyelerine katıldı. 
  • 18 ilde Deneyap Teknoloji Atölyeleri açıldı, böylece toplam Deneyap Teknoloji Atölyesi sayısı 30’a ulaştı.
  • Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk ve Meraklı Minik dergileri için toplam 142.000 dergi abonesine, yaklaşık 3 milyonu bulan baskı sayısına ve 2,5 milyon TL’ye varan toplam satış sayısına ulaşıldı. 
  • TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları bünyesinde 47 yeni kitap yayımlandı; 60 kitabın yeniden basımı yapıldı; toplam 1.060.000 kitap baskı adedine ulaşıldı. 
  • TÜBİTAK Bilim Genç dergisi olarak 3 milyon kullanıcıya ve 6,5 milyon sayfa ziyaretine ulaşıldı. Çevrim içi olarak gerçekleştirilen 18 Bilim Söyleşisi ile yaklaşık 80.000 kişiye erişildi.

TEKNOFEST 2020’de TÜBİTAK ETKİSİ!

 

Bu yıl toplam 22 yarışın düzenlendiği TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali’nde, TÜBİTAK Bilim ve Toplum Başkanlığının yürütücüsü olduğu 3, paydaşı olduğu 1 yarış olmak üzere toplam 4 yarış düzenledi.

  • Üniversiteli gençlerin en verimli elektrikli aracı üretmek için Elektromobil ve Hidromobil kategorilerinde yarıştığı “Efficiency Challenge Elektrikli Araç Yarışları”, 1-6 Eylül 2020 tarihlerinde Kocaeli Körfez Yarış Pistinde gerçekleştirildi. Yüzlerce öğrencinin yer aldığı etkinliğe 48 takım katıldı. 6 Eylül 2020 tarihinde İstanbul Park Formula 1 yarış pistinde özel bir yarış düzenlendi. 

 

  • “Uluslararası İnsansız Hava Araçları Yarışması” 15-20 Eylül 2020 tarihleri arasında Gaziantep Alleben Göletinde gerçekleştirildi. Yarışmaya Türkiye’den ve yurt dışından 101 takım katıldı. Öğrenciler tarafından geliştirilen Döner Kanat ve Sabit Kanat kategorilerindeki İHA’lar, belirlenen görevlerdeki uçuş ve manevra kabiliyeti, otonom uçuş, taşıma ve istenen bölgeye bırakma gibi becerilerine bakılarak değerlendirildi. 

 

  • Liseler Arası İnsansız Hava Araçları Yarışması İlk Kez Düzenlendi. Döner Kanat ve Sabit Kanat kategorilerinde 2020 yılında ilk kez düzenlenen “Liseler Arası İnsansız Hava Araçları Yarışması” 16-20 Eylül 2020 tarihleri arasında Gaziantep Alleben Göletinde gerçekleştirildi. Yarışmaya 70 takım katıldı. 
  • Katılımcıların otonom araç teknolojileri alanında, özgün tasarım, algoritma ve raporlama hususlarında yetkinlik kazanması amacıyla; TÜBİTAK, Bilişim Vadisi ve HAVELSAN’ın yürütücülüğünde TEKNOFEST tarafından organize edilen “Robotaksi Binek Otonom Araç Yarışması” 7 – 10 Eylül 2020 tarihleri arasında Bilişim Vadisinde gerçekleştirildi. Yarışmaya 17 takım katıldı.

 

  • TEKNOFEST 2020 kapsamında yürütücülüğünü TÜBİTAK SAGE ile Roketsan A.Ş’nin paylaştığı Roket Yarışmasının üçüncüsü Aksaray Tuz Gölü Hisar Atış Alanında düzenlendi. Alçak, orta ve yüksek İrtifa kategorilerinde düzenlenen yarışmaya toplamda 516 takım başvuru yapmış 82 takım atış yapmaya hak kazandı. 
  • TÜBİTAK tarafından 8 yıldır düzenlenmekte olan Üniversite Öğrencileri Proje Yarışmaları final sergisi ve ödül töreni 2020 yılında TEKNOFEST’te yapıldı. Yarışmaya 1.903 öğrenci 1.045 proje ile başvuru yaptı, final sergileri sonucunda başarılı olan 73 öğrenci 36 proje ile TEKNOFEST’te yer aldı.

 

Tüm yarışlarda dereceye giren takımlara ödüller, TEKNOFEST Gaziantep Ortadoğu Fuar Merkezinde 26-27 Eylül 2020 tarihlerinde düzenlenen ödül töreninde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından verildi.

Bilim Toplum Destekleme Programlarına İlgi Çok Büyük Oldu

 

  • Doğayla ilgili konular çerçevesinde, hedef kitleye geniş bir ekoloji vizyonu kazandırmayı, hedef kitlenin bilimsel kavramları, süreçleri anlamasını ve bunları uygulaması için gerekli olan ortamların oluşturulmasını amaçlayan “4004 Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları Destekleme Programı” kapsamında 2020 yılında farklı disiplinlerden 91 proje desteklendi.
  • 2013 yılından bu yana öğretmen ve akademisyenler başta olmak üzere, eğitimcilere yenilikçi eğitim uygulamalarının kazandırılmasını amaçlayan “4005 Yenilikçi Eğitim Uygulamaları Destekleme Programı” kapsamında 2020 yılında sosyal alanlardan fen bilimlerine, farklı disiplinlerden 23 proje desteklendi.
  • 2013 yılından bu yana 5-12. sınıf öğrencilerinin, eğitim-öğretim programı çerçevesinde ve kendi ilgi alanları doğrultusunda belirledikleri konular üzerine araştırma yaparak, araştırmalarının sonuçlarını sergileyebilecekleri, öğrenciler ve izleyiciler ile birlikte eğlenerek öğrenebilecekleri bir ortamın oluşturulmasını amaçlayan “4006 TÜBİTAK Bilim Fuarları Destekleme Programı” kapsamında 2020 yılında 6.504 proje desteklendi. Program kapsamında yürütülen bilim fuarlarına yaklaşık 35 milyon TL kaynak ayrıldı. Geleceğimizin teminatı gençlerimizin bilimsel proje hazırlama ve sunma deneyimi elde ettikleri bu program kapsamında geleceğe ışık tutacak “Biyoçeşitlilik”, “Havacılık ve Uzay”, “Robotik ve Kodlama”, “Nesnelerin İnterneti” gibi alanların yer aldığı 30 tematik alanda alt projeler yapıldı.
  • Bilim kültürü ve iletişiminin toplumda yaygınlaştırılması, katılımcılara bilimsel bilginin ulaştırılması ve bilim-teknoloji arasındaki etkileşimin etkinlikler yoluyla aktarılması amaçlanan “4007 Bilim Şenlikleri Destekleme Programı” kapsamında 2020 yılında 54 proje desteklendi. 

 

Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’nde Bilim ve Teknoloji Atölyeleri Açıldı

 

Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi içinde TÜBİTAK tarafından Bilim ve Teknoloji atölyelerinin kurulumu 25 Haziran 2020’de tamamlandı. Teknoloji Atölyesi, Keşif Atölyesi ve Tasarım ve Üretim Atölyesi bu kapsamda kuruldu.

Deneyap Türkiye Projesi kapsamında 30 ilde aktif olarak açılan atölyelerde toplamda 5630 öğrencimiz eğitim almaya devam ediyor.

 

Cumhurbaşkanlığı 100 Günlük İcraat Programı kapsamında desteklenen 81 İlde 100 Deneyap Teknoloji Atölyesi Kurulmasına İlişkin Protokol kapsamında mevcut 12 Deneyap Teknoloji Atölyesi’ne ek olarak; 2020 yılında Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Antalya, Çanakkale, Çorum, Elazığ, Gaziantep, Isparta, Kahramanmaraş, Kastamonu, Malatya, Rize, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tokat ve Yozgat olmak üzere 18 ilde açılan Deneyap Teknoloji Atölyesi eklendi. 18 Deneyap Teknoloji Atölyesinin açılışları 24 Eylül 2020 tarihinde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından gerçekleştirildi. 2020 yılı içerisinde, yeni açılan atölyelerde öğrenim görecek öğrenciler için yazılı sınav ve uygulama sınavı yapıldı. Bu bağlamda toplam 2.880 öğrenci 31 Ekim 2020 tarihinde eğitime başladı. Ayrıca Deneyap Teknoloji Atölyeleri kapsamında gençlerin “Tasarım ve Üretim”, “Robotik ve Kodlama”, “Elektronik Programlama ve Nesnelerin İnterneti”, “Yazılım Teknolojileri”, “İleri Robotik”, “Havacılık ve Uzay Teknolojileri”, “Enerji Teknolojileri”, “Nanoteknoloji ve Malzeme Bilimi”, “Yapay Zekâ” ve “Siber Güvenlik” alanlarındaki güncel araştırma konularını, alandaki yenilikleri ve tartışmaları, ulusal ve uluslararası yarışmaları tanıyabilmeleri ve alana ilişkin merak duygularını, araştırma, sorgulama ve öğrenme isteklerini geliştirmeye ve kariyer bilinçlerine katkı sağlayamaya yönelik söyleşi programı başlatıldı.

Ülkemizin Uzay ve Havacılık Temalı İlk Bilim Merkezi Açıldı

 

“4003 Bilim Merkezi Kurulması Destek Programı” kapsamında TÜBİTAK tarafından desteklenerek açılan Gökmen Uzay ve Havacılık Eğitim Merkezi (GUHEM) ülkemizin uzay ve havacılık temalı ilk bilim merkezi olma özelliğini taşımaktadır. GUHEM'in açılışı 30.10.2020 tarihinde Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Mustafa Varank tarafından gerçekleştirildi.

Ayrıca, Gaziantep'te Bilim Merkezi Kurulması Projesi kapsamında 17.10.2020 tarihinde bilim merkezi binasının temel atma töreni gerçekleştirildi.

TÜBİTAK Popüler Bilim Dergileri Türkiye’nin Vazgeçilmezi Olmaya Devam Etti

2020 sonu itibarıyla Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk ve Meraklı Minik dergileri için toplam 142.000 dergi abonesine, yaklaşık 3 milyonu bulan baskı sayısına ve 2,5 milyona varan toplam satış sayısına ulaşıldı.

Bilimsel ve teknolojik gelişmeleri en doğru, hızlı, özgün ve anlaşılır bir dille toplumun her kesimine, her yaştan insanın bilgisine sunmak amacıyla Bilim ve Teknik (15 yaş ve üzeri), Bilim Genç (12 yaş ve üzeri), Bilim Çocuk (7 yaş ve üzeri) ve Meraklı Minik (3 yaş ve üzeri) dergileri yayımlanmaktadır.

Bilim Genç Dergisi 3 Milyon Kullanıcıya Ulaştı

12 yaş ve üzeri gençlere hitap eden ve ücretsiz olarak yayımlanan Bilim Genç dijital dergisinin yeni tasarımı 2020 yılı Eylül ayından itibaren kullanılmaya başlandı. Ziyarete açıldığı Nisan ayı 2015 yılından bu yana 30 milyon görüntülenme sayısına ulaşan TÜBİTAK Bilim Genç dergisi 2020 yılında da 6,5 milyon görüntülenme sayısıyla 3 milyon kullanıcıya ulaştı.

Yerli Yazarlarımızın Kitapları Basıldı

TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları bünyesinde 7 Yetişkin, 33 Çocuk ve Gençlik, 7 Okul Öncesi olmak üzere toplam 47 yeni kitap yayımlandı; 9 Yetişkin, 40 Çocuk ve Gençlik, 11 Okul Öncesi olmak üzere toplam 60 kitabın yeniden basımı yapıldı. 2020 yılı toplam kitap baskı adedi 1 milyonu geçti.

TÜBİTAK MAM’ın kuruluşunun 50. Yılı dolayısı ile MAM’ın kuruluş serüvenini, o dönemde Türkiye’nin AR-GE anlayışını ve çalışmalarını anlatan “TÜBİTAK MAM’ın Doğuşu, Enstitünün Kuruluşu” kitabı yayımlandı.

Koronavirüs salgınına karşı çocuklarda farkındalık oluşturmak amacıyla “Koronavirüs de Ne? Çocuklar için Koronavirüs Rehberi” kitabı yayımlandı ve COVİD-19 Türkiye Web Portalı'ndan duyurularak kitabın tanıtımı yapıldı.

1937 yılından başlayarak yenilikçi ve özgün Türk tipi avcı uçağı olarak tasarlanan Nu.D.40 uçağının gelişmelerini, prototipine ait çizimlerini ve Almanya’da yürütülen aerodinamik testlerini birincil kaynaklara dayalı olarak anlatan “Bir Avcı Tayyaresi Yapmaya Karar Verdim” kitabı yayımlandı.

Bilim Söyleşileri ile Yaklaşık 80 Bin Kişiye Ulaştık

 

Dijital Yayınlar Genel Yayın Yönetmenliği tarafından gerçekleştirilen 18 Bilim Söyleşisi ile yaklaşık 80.000 kişiye ulaşıldı. Bilim söyleşileriyle öğrenciler, bilim insanlarını yakından tanıma, deneyimleri, hayat öyküleri, meslekleri ve araştırma konularını öğrenme fırsatı buldular.

TÜBİTAK Bilim Yayınları Türkiye’nin Dört Bir Yanına Ulaşmaya Devam Ediyor

 

Tokat Valiliği işbirliğiyle; 88 bin TÜBİTAK Popüler Bilim Yayını Tokat ilimizdeki 871 farklı okuldan öğrencilere ulaştırıldı.

Bilim ve teknoloji kültürü oluşturmak ve öğrencilerin popüler bilime olan merakının artırılması amacıyla Gaziantep Şahinbey İlçe Belediyesi ve TÜBİTAK işbirliği ile söz konusu belediye sınırları içerisinde yer alan anaokulları ile ilk, orta ve lise dereceli okullara; TÜBİTAK Popüler Bilim Yayınları %50 indirimli olarak temin edilerek yaklaşık 200 bin adet kitap ilgili İlçe Millî Eğitim Müdürlüklerine gönderildi.

TÜBİTAK ve Konya Meram Belediyesi arasında yapılan Protokol çerçevesinde, Meram Belediyesi tarafından 20.813 adet TÜBİTAK popüler bilim kitabı %35 indirimli olarak temin edilerek 152 okula dağıtıldı.

Üsküdar Bilim Merkezinde (Bilim Üsküdar) ve Gaziantep Şahinbey İlçesinde TÜBİTAK popüler bilim yayınları satış mağazaları açıldı.

Muş Valiliği ile Muş Millî Eğitim Müdürlüğü tarafından Muş Merkez ve 5 ilçesinde (Bulanık, Hasköy, Korkut, Malazgirt, Varto) ilkokul, ortaokul ve lise olmak üzere toplam 500 okula 20.294 adet TÜBİTAK popüler bilim kitabının dağıtımı gerçekleştirildi.

2020 YILI TÜBİTAK ÖDÜLLERİNİ AÇIKLADIK!

 

TÜBİTAK’ın bilimsel ve teknolojik alanlarda araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemek, bilim insanlarının, araştırıcıların yetiştirilmeleri ve geliştirilmeleri için imkân sağlamak amacıyla verdiği “TÜBİTAK Bilim, Özel, Hizmet ve Teşvik Ödülleri” ile “Kutup Çalışmaları Ödülü”ne ilişkin 2020 yılı değerlendirme çalışmaları sonuçlandı.

TÜBİTAK Yönetim Kurulu tarafından 2020 yılında 4 Bilim Ödülü, 1 Özel Ödül ve 13 Teşvik Ödülü verilmesine karar verildi. Ödül kazanan bilim insanlarımızın listesine https://www.tubitak.gov.tr/tr/haber/2020-yili-tubitak-odulleri-aciklandi bağlantısından ulaşılabilir.

 

YENİ KURULAN ENSTİTÜLERİMİZ VE KRİTİK ALTYAPILARIMIZ İLE ÜLKEMİZİN 2023, 2053 VE 2071 HEDEFLERİNE YAKLAŞMAYA DEVAM EDİYORUZ! 

 

Türkiye’yi Teknolojide Dışa Bağımlılıktan Kurtaracak 7 Kritik Altyapı Hizmete Girdi!

Ülkemizi dışa bağımlılıktan kurtaracak ve Türkiye’yi teknoloji pazarı değil, teknoloji üreticisi haline getirecek olan TÜBİTAK RUTE Motor Mükemmeliyet Merkezi, TÜBİTAK MAM Enerjetik Malzemeler Laboratuvarı, TÜBİTAK MAM Biyomalzeme, Biyomekanik, Biyoelektronik Mükemmeliyet Merkezi, TÜBİTAK MAM Yüksek Sıcaklık Malzemeleri Araştırma, Geliştirme ve Onarım Mükemmeliyet Merkezi, TÜBİTAK UME Fotovoltaik Performans Test Merkezi, TÜBİTAK SAGE Çevresel Testler Merkezi ve TÜBİTAK SAGE Ar-Ge Hizmet Binası, 9 Ağustos 2020 tarihinde, TÜBİTAK Gebze Yerleşkesinde, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın teşrifleriyle hizmete açıldı.

TÜBİTAK ARAŞTIRMA MERKEZ VE ENSTİTÜLERİNİN GELİŞTİRDİĞİ TEKNOLOJİLERİN TRANSFERİNE DEVAM ETTİK!

2019 ve 2020 yıllarında 6 farklı TÜBİTAK teknolojisi, imzalanan 10 lisans sözleşmesi kapsamında transfer edildi. Transfer edilen teknolojilerin sektörleri savunma sanayii, bilgi güvenliği ve bilişim, gıda, biyoteknoloji ve medikal metroloji alanları olmak üzere çeşitlilik göstermektedir.

Gerçek Zamanlı Kızıl Ötesi İz Yönetim Sistemi Teknolojisi (GEZKİY) için 3 adet, Mini TEMPEST PC-II Cihaz Teknolojisi için 2 adet, Uzun Ömürlü Yoğurt Teknolojisi için 2 adet, Göz İçi Lens Teknolojisi için 1 adet, Yüksek Sıcaklık Dayanımlı Polimerik Reçine teknolojisi için 1 adet ve Kızıl Ötesi Kulak Termometresi Referans Kalibrasyon Sistemi için de 1 olmak 10 lisans sözleşmesi imzalanmıştır.

2020 yılında yukarıda sayılan teknolojilerden Uzun Ömürlü Yoğurt Teknolojisi, Kızıl Ötesi Kulak Termometresi Referans Kalibrasyon Sistemi, Göz İçi Lens Teknolojisi, Yüksek Sıcaklık Dayanımlı Polimerik Reçine teknolojisi için 4 adet lisans sözleşmesi imzalanmıştır. 

ENSTİTÜLERİMİZDE GELİŞTİRDİĞİMİZ ÇIĞIR AÇICI TEKNOLOJİLERİMİZLE ÜLKEMİZİN BİLİM VE TEKNOLOJİ HAMLESİNE KATKIDA BULUNUYORUZ!  

ÜLKEMİZİN SAVUNMA SANAYİSİ TÜBİTAK SAGE’NİN YERLİ VE MİLLÎ ÜRÜNLERİYLE GÜÇLENİYOR.

 

  • TÜBİTAK Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü (SAGE) tarafından 2013 yılından itibaren GÖKTUĞ Projesi kapsamında, GÖKDOĞAN Görüş Ötesi ve BOZDOĞAN Görüş İçi olmak üzere 2 farklı Hava-Hava Füzesi yerli ve millî olarak geliştirilmektedir. 2020 yılı içerisinde tüm yer testleri başarı ile tamamlanan her iki füzenin sertifikasyon faaliyetleri büyük bir hızla devam etmektedir. 2021 yılının ilk aylarında gerçekleştirilecek şekilde uçak üzeri sertifikasyon testlerinin icrası planlanmaktadır.

 

  • Hassas Güdümlü Stand-Off Mühimmat Geliştirilmesi Projesi kapsamında ilk millî seyir füzelerimizden olan SOM Silah Sisteminin Ardışık Delici Harp Başlığı’na sahip SOM-B2 füzesinin geliştirme çalışmaları tamamlanarak, ikinci atış testi 23 Haziran 2020 tarihinde gerçekleştirildi. 2021 yılında SOM-B2 füzesinin kalifikasyonu tamamlanarak Hv.K.K.lığı envanterine dahil edilecek.
  • F-35 Müşterek Taarruz Uçağı (JSF) ve Millî Muharip Uçak (MMU) dahili silah istasyonu ile uyumlu, F-16 uçaklarında kullanılabilecek, son teknolojilere haiz, modern bir silah sistemi olarak geliştirilmekte olan SOM-J füzesinin yer testleri tamamlanmış olup, F-16 uçağı ile test faaliyetlerine başlandı. 2021 yılında F-16 uçağından atış testleri gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. 
  • TÜBİTAK SAGE tarafından, güdümsüz genel maksat bombalarına güdüm yeteneği kazandırmak üzere 2012 yılından itibaren geliştirilmekte olan, F-4 ve F-16 platformlarına tasarımı ve sertifikasyonu tamamlanan, Hassas Güdüm Kiti-82 (HGK-82) Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterine girdi. İlk ürün teslimatları TÜBİTAK SAGE tarafından tamamlanmış olan ve TSK ihtiyaçlarına yönelik seri üretim faaliyetleri devam eden HGK-82, harekât ortamında sıkça kullanılan ve muadili özel ihraç izinleri ile yurt dışından tedarik edilebilen 500 lb sınıfı güdüm kiti ihtiyacında dışa bağımlılığı ortadan kaldırmıştır.

HGK-82 silah sistemi tasarımını, entegrasyonunu ve üretimlerini başarıyla tamamlayan TÜBİTAK SAGE, bunların yanı sıra HGK-82 silah sisteminde kullanılan motor, anten, ısıl pil ve piroteknik bileşenler gibi kritik alt sistemlerin tasarım ve üretimlerini de millî imkânlar ile kendi altyapılarında gerçekleştirmiş, Millî Küresel Konumlama Sistemi (KAŞİF) ve Millî Ataletsel Ölçüm Birimi (ATLAS) entegrasyon faaliyetlerine devam etmektedir. HGK-82 Millî Bileşen Projesi KAŞİF entegrasyonu kapsamında 10 Temmuz 2020’de gerçekleştirilen atışta, HGK-82 mühimmatı yüksek hassasiyetle başarılı bir şekilde vurmuştur.  

TÜRKİYE’Yİ UZAY LİGİNE ÇIKARACAK ETKİNLİKLER TÜBİTAK UZAY’DA GERÇEKLEŞTİRİLDİ!

 

  • Uydularımız Testlerini Başarıyla Tamamladı

 

Ülkemizin yüksek çözünürlüklü görüntü ihtiyacını karşılamak üzere İMECE Altyapı Projesi'nde geliştirilen alt sistemler İMECE Uydu Projesi ile uzaya gönderilerek kritik uzay teknolojilerinde yurtdışı bağımlılığın en aza indirilmesi hedeflenmektedir. Özellikle görüntüleme, haberleşme, uydu yönetim ekipmanı (uçuş bilgisayarı), elektrikli itki, güç ve yönelim belirleme alt sistemlerinin milli imkânlarla geliştirilmesi ile ülkemiz yurt içi ve yurt dışı pazarında yer alacak katma değeri yüksek ticari ekipmanlara sahip olacaktır. TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen İMECE Uydu Projesi'nde Uçuş Modeli üretimlerine başlandı. İMECE Projesi kapsamında ekipman kalifikasyonlarına yönelik faaliyetler sürdürülmekte olup ayrıca Isıl Yapısal Yeterlilik, Elektriksel Model Entegrasyonu ve RF Anten Modeli testleri başarıyla tamamlandı.

Türkiye’nin ilk yerli haberleşme uydusunun geliştirildiği TÜRKSAT 6A Projesi’nde sistem seviyesinde dört farklı model üretilmektedir. Bu modellerden olan “Isıl Yapısal Yeterlilik Modeli” ve “Elektriksel Elektronik Uydu Modeli” tamamlanmıştır. 2020 yılında başlayan “Mühendislik Modeli” ve “Uçuş Modeli” üretim ve entegrasyon faaliyetlerine devam edilmektedir.

TÜRKSAT 6A uydusunun yörüngede göreve alınması ile ülkemizin haberleşme uyduları alanındaki ihtiyacının önemli bir bölümü 15 yıl boyunca karşılanmış olacak ve böylece ülkemiz haberleşme uydusu geliştirebilen 10 ülke arasına girmiş olacaktır. TÜRKSAT 6A uydusu ile Türkiye’nin yanı sıra Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya kıtasındaki kapsama alanları ile çok geniş bir coğrafyaya hizmet ulaştırılabilecektir.

  • İlk Millî Uydu Görev Kontrol Merkezimiz Oluşturuldu

TÜBİTAK UZAY bünyesinde yürütülen Milli Yer İstasyonu Geliştirme Projesi ile Türkiye’nin yerli imkânlarla tasarlanıp üretilen ilk uydu görev kontrol merkezi oluşturulmuş olup, yer istasyonu sistemlerinin ülkemizde üretilmesi kabiliyeti kazanılmıştır. İMECE uydumuz için kullanılacak olan Yer İstasyonu gerektiğinde GÖKTÜRK-1, GÖKTÜRK-2, RASAT uydusu ve yeni nesil tüm yer gözlem uydularımız ile uyumlu çalışabilecektir. Proje kapsamında millileştirilen 7.3 metre çaplı anten, şu ana kadar Türkiye’de tasarlanan ve üretilen en büyük çaplı reflektör anten olma özelliğini taşımaktadır. Projede yerli firmaların yeni kabiliyetler geliştirmesi sağlanırken ülkeye yeni teknoloji alanları kazandırılmış ve ekonomik ve stratejik açılardan avantajlı konuma gelinmiştir.

TÜBİTAK UZAY’ın kurmuş olduğu Optik Sistemler Araştırma Merkezi bünyesinde, uydu sistemlerinde yer alan elektro-optik sistemler ve uzay kalifiye hassas optik ürünler geliştirilmesine yönelik altyapılar kurularak üretimler gerçekleştirilmektedir.

  • Tarımı UZAY’dan Takip Ediyoruz

TÜBİTAK UZAY ve GAP BKİ ortaklığında yürütülen GAP Bölgesi'nde Hassas Tarım ve Sürdürülebilir Uygulamalarının Yaygınlaştırılması (HASSAS) Projesi kapsamında uzaktan algılama teknolojileri kullanılarak öncelikle gübre olmak üzere doğru tarımsal girdiyi (su ve ilaç, vb.) tespite dönük hassas tarım çalışmaları yürütülmektedir. Bu çalışmalarla en yüksek maliyetli girdi olan gübre kullanımında %25’e kadar tasarruf sağlandı. Proje kapsamında geliştirilen Hassas Tarım Uygulama Yazılımı ve Çiftçi-Danışman Arayüzü ile ülke kaynaklarının etkin ve verimli kullanımına katkı sağlanmaktadır.

  • Balistik Görüntü Analizi ve Tanıma Sistemi Yaygınlaştırıldı.

Yerli ve milli olarak geliştirilen, suç mahallinde bulunan mermi kovan ve çekirdeklerini daha önceden elde edilmiş ve bir veritabanında saklanan mermi kovan veya çekirdekleriyle karşılaştırarak, aynı silahtan atılmış kovanların bulunmasını sağlayan Balistik Görüntü Analizi ve Tanıma Sistemi ile Türkiye’de Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı için 14 ilimizde 18 adet ve Suudi Arabistan İçişleri Bakanlığı için de 13 farklı ilde 14 adet BALİSTİKA Sistemi geliştirildi.

TÜBİTAK BİLGEM BİLİŞİM, BİLGİ GÜVENLİĞİ VE İLERİ ELEKTRONİK ALANLARINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ ÇALIŞMALARLA ÜLKEMİZİN İHTİYAÇLARINA YENİLİKÇİ VE MİLLÎ ÇÖZÜMLER ÜRETİYOR!

 

  • Katlanabilir Metal Mayın Dedektörü “OZAN” Türk Silahlı Kuvvetleri’nde

TÜBİTAK BİLGEM, savunma alanında geliştirdiği teknolojileriyle Türkiye’nin güçlenmesine öncülük etmeye devam ediyor. Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) ile TÜBİTAK BİLGEM arasında imzalanmış olan “Metal Mayın Dedektörü Tedarik Sözleşmesi” ile 917 adetlik Katlanabilir Metal Mayın Dedektörü-OZAN Türk Silahlı Kuvvetleri’ne teslim edildi. TÜBİTAK mühendisleri tarafından %100 milli ve özgün olarak geliştirilen OZAN sistemi performans testlerini başarı ile tamamladı. Askerimizin sınır ötesi ve sınır içi intikal bölgelerinde gerçekleştirdiği mayın ve el yapımı patlayıcı aramasını hızlı, kolay ve yüksek doğrulukta yapılabilmesi için geliştirilen OZAN, hafifliği, boyutu ve görev tamamlama yeteneği ile de TSK’nın sahadaki en önemli yardımcılarından olacaktır. 2020 yılının son çeyreğinde alınan 450 adetlik sipariş ve 2021 yılı ilk çeyreğinde tamamlanacak teslimat ile ilk yurtdışı satışı da gerçekleştirilmiş olacaktır. Ayrıca BİLGEM tarafından geliştirilen Elde Taşınabilir Metal Mayın Dedektörü -3 (ETMTS-3) için de 2020 yılı sonunda 200 adetlik sipariş alınmış olup teslimat ile birlikte ETMTS-3’ün ilk büyük yurtdışı satışı da gerçekleştirilecektir.

 

  • Yerli ve Milli Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi, kritik alanlarda yerli teknolojinin ve yerli yazılımın beyni niteliğinde olacak

Yüzde yüz millli imkânlarla gerçekleştirdiğimiz gerçek zamanlı işletim sistemi, milli muharip uçağımızda ana bilgisayar olarak, Gökbey gibi platformlarımızda da ana yazılım olarak kullanılacak. TÜBİTAK BİLGEM ve HAVELSAN arasında Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi (GİS) İş Birliği Projesi Çerçeve sözleşmesi imzalandı.

TÜBİTAK BİLGEM’in kavram aşamasından itibaren geliştirmiş olduğu Gerçek Zamanlı İşletim Sistemi; istenen işlemi gecikmeden (gerçek zamanlı) yürüten ve takılma/cevap vermeme gibi durumların oluşmasının engellendiği sistemler olup, Türk Savunma Sanayii Firmaları başta olmak üzere, Havacılık, Uzay, Otomotiv, Raylı Ulaşım, Nükleer Enerji Santralleri, Tıp Elektroniği gibi birçok kritik sektörde Türk Sanayii tarafından çeşitli Ar-Ge projelerinde kullanılıyor. TÜBİTAK BİLGEM ile HAVELSAN’ın yapmış olduğu bu işbirliği, başta savunma ve havacılık olmak üzere pek çok kritik teknoloji alanının yerli ve milli yazılım temelli gelişmesine hizmet etmesi beklenmektedir.

  • Yüksek güçlü lazer çalışmalarında seri üretim aşamasına gelindi

Yüksek Güçlü Lazer Sistemi Projesi ile dünyada sadece birkaç ülkenin sahip olduğu milli lazer sistemleri ve altyapıları geliştirildi. Yüksek Güçlü Lazer Sistemleri ile ilgili Ar-Ge, tasarım, gerçekleştirme ve testlerin yapılabileceği altyapı kuruldu, bu sistemlerin kontrollü bir ortamda test ve değerlendirmesinin gerçekleştirileceği ortam sağlandı. 2020 yılında, milli olarak geliştirilen Araca Monte Lazer Sistemi, kabul testlerinden başarıyla geçti ve Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) envanterine kabul edilmeye hak kazanarak, Türkiye’nin askeri standartlara uygun ilk milli lazer sistemi oldu. Savunma ve sanayide kullanılabilecek milli yüksek güçlü lazer kaynakları ile milli mobil lazer savunma sistemi yan ürün olarak tamamlandı. 

 

  • Sualtı Telefonlarının Fabrika Kabul Testleri Tamamlandı

40’ın üzerinde deniz platformu için sualtı telefonu geliştiren ve endüstriye bu sistemlerin teknoloji transferini yapan TÜBİTAK BİLGEM, havadan bağımsız tahrik sistemine sahip yeni denizaltılarımız için “Yeni Tip Sualtı Telefon”u geliştirdi. Tasarım ve üretim süreçleri BİLGEM bünyesinde tamamlanan “Yeni Tip Sualtı Telefonu”, milli ve yerli bir çözüm olarak savunma sanayiimizin envanterine girdi.

  • Ay Sınıfı Denizaltıların Modernizasyonu ile Başlayan MÜREN Komuta Kontrol Projesi Preveze Sınıfı ile Devam Ederek Deniz Savunmasındaki Bağımsızlığımızı Destekliyor

Ay ve Preveze Sınıfı Denizaltılarımızda halihazırda görev yapan yabancı menşeli Savaş Yönetim Sisteminin (SYS) yerine TÜBİTAK BİLGEM tarafından tamamen milli ve yerli kaynaklarla geliştirilecek Milli Üretim Entegre Savaş Yönetim Sistemleri kuruldu. Deniz savunmamızdaki bağımsızlığımızı artırmak için denizaltılarmızın komuta kontrol sistemlerinin modernizasyonunu ay sınıfı için tamamladık, preveze sınıfı için çalışmalarımıza devam ediyoruz. BİLGEM tarafından, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bağlısı Araştırma Merkezi Komutanlığı (ARMERKOM) bünyesinde “Müren Laboratuvarı” açıldı.

  • Milli Gemi Degaussing Sistemleri Uluslararası Arenada

PAKİSTAN Milli Gemi Projesi kapsamında teslim edilecek olan 4 adet Gemi Manyetik İz Bastırma Sistemi için tasarım çalışmaları devam ediyor. Bu sistemler manyetik iz ile tetiklenen mayın sistemlerine yönelik “karşı tedbir” olarak kullanılmaktadır. Fırkateyn sınıfı olarak öngörülen MİLGEM 5. Geminin Manyetik İz Bastırma Sistemi için geliştirme çalışmaları sürüyor. 

  • Terör Operasyonlarında İstihbarat Amaçlı Kullanılacak Olan, Ülkemizin İlk Yapa Zekâ Destekli Sinyal İstihbarat Platformumuz (KAŞİF) Tamamlanmak Üzere

Kâşif projesi kapsamında geliştirilecek çok boyutlu telsiz haberleşme işaret analiz platformu ülkemize sinyal istihbarat alanındaki en üstün yetenekleri kazandırarak bu konuyla alakalı birçok yeni alanda kullanımın önünü açacaktır.

  • Blokzincir Araştırma Ağı (BAĞ) Oluşturuldu

Türkiye'deki blokzincir çalışmalarını kolaylaştırmak ve katkı vermek amacı ile Blokzincir Araştırma Ağı (BAĞ) platformu kuruldu. Proje kapsamında kurulan platformun hizmet sunucuları ve blokzincir test ağlarının ilk düğümleri, BİLGEM tarafından sağlandı. Amacı, blokzincir teknolojisi ile ilişkili konularda AR-GE faaliyetleri yapılmasını kolaylaştırmak ve AR-GE yapmak isteyen araştırmacıların birlikte çalışmasını sağlamak olan BAĞ platformu, blokzincirin çeşitli alanlarında çalışan araştırmacıların güçlerini birleştirerek ve araştırmacı kaynağımızın birlikte çeşitli pilot projeler geliştirmesini sağlayarak ulusal know-how’u hızla artıracaktır. BAĞ platformu üzerinde, BİLGEM, üniversiteler, THY, HAVELSAN, Turkcell gibi kuruluşların paydaş olduğu blokzincir test ağları faaliyete geçirildi. Ulusal Dijital Kimlik Yönetim Altyapısı projesi de BAĞ sistemi kaynakları kullanılarak geliştiriliyor. Projenin tamamlanması, hayatımızın her noktasında köklü değişiklikler yapmaya aday olarak ortaya çıkan Blokzincir ve Dijital Kimlik alanlarında söz sahibi ülkeler arasında yer almamıza ve rekabet gücümüzün artmasına olanak sağlayacaktır.

 

  • Hafif Tren ve Metro Sinyalizasyonu Teknolojisini Ülkemize Kazandırdık

TÜBİTAK BİLGEM, karasal tren hatlarındaki milli sinyalizasyon projesini genişleterek hafif tren ve metro sinyalizasyonu teknolojisini ülkemize kazandırdı. İlk defa Gayrettepe 3. Havalimanı metrosunda uygulama yapıldı. TCDD’nin 2023 yılı hedefleri arasında yer alan “tüm demiryolu hatlarının sinyalizasyonunun tamamlanması” hedefinin önemli oranda yerli katkı ile gerçekleştirilmesi için TÜBİTAK BİLGEM, devam eden ve yeni başlayacak sinyalizasyon projelerinde TCDD’nin yanında yer almaya devam edecektir.

  • TC Kimlik Kartı Daha Fonksiyonlu ve Yaygın Hale Getirildi 

Yeni Nesil Elektronik Kimlik Kartına aşağıdaki fonksiyonlar kazandırıldı:

  • Kolay taşınabilir, dayanıklı ve çevreci (Kredi kartı boyutlarında ve 10 yıl kullanım süresi)
  • Taklit, tahrif ve kimlik sahteciliğine karşı güvenli (Görsel ve elektronik güvenlik öğeleri)
  • Çok faktörlü doğrulama (Elektronik Sertifika, Fotoğraf, PIN, Biyometri)
  • Rol Tabanlı Erişim Mekanizması ( Yetki bazlı verilere erişim)
  • Temassız kullanım (ICAO 9303 Pasaport uygulaması)
  • Uluslararası standartlara uyumlu (ISO-7816, ISO-14443, ICAO 9303)
  • Elektronik imza (NES) yüklenebilir.
  • Büyük Veri ve Bulut Bilişim Çalışmaları Devam Ediyor

B3Lab’da, açık kaynak kodlu bulut tabanlı hizmetler, büyük veri analitiği ve makina öğrenmesi çalışmaları yürütülüyor. Tamamen yerli ve milli çözümler geliştirmek üzere planlanan Bulut Bilişim ve Büyük Veri Araştırma Laboratuvarı (B3LAB) projesi kapsamında, açık kaynak kodlu Bulut yazılımları ve büyük veri analitik yazılımları geliştiriliyor. 20.000 çekirdeğe ulaşabilecek kapasiteye sahip B3LAB prototip veri merkezimiz kuruldu ve pilot olarak üniversiteler ve özel sektöre Ar-Ge çalışmaları kapsamında hizmet sunmaya başladı. Yerli ve milli depolama ürünü safir depo TÜBİTAK BİLGEM tarafından geliştirilerek sivil ve özel sektörün kullanımına hazır hale getirildi. TÜİK işbirliği ile enflasyonun daha hassas hesaplanmasına yönelik büyük veri ve yapay zekâ tabanlı TÜİK Büyük Veri İleri Analitik Projesi devreye alındı.

 

TÜBİTAK RAYLI ULAŞIM TEKNOLOJİLERİ ENSTİTÜSÜ (RUTE) “TEKNOLOJİYİ RAYA İNDİRİYOR”!

 

TÜBİTAK Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü 2020 yılında yaptığı çalışmalarla Raylı Taşımacılık Sektöründe ülkemizin teknolojik bağımsızlığını yakalaması hedefi ile güçlü bir başlangıç yaptı.

  • E5000 Tipi Elektrikli Anahat Lokomotifi Cer Motoru Üretildi

E5000 Elektrikli Anahat Lokomotifi Geliştirilmesi projesi kapsamında TÜRASAŞ ile birlikte geliştirilen prototip Milli Cer Motoru tüm testleri başarıyla geçti.
Alt sistemleri ile birlikte tüm standartları sağlayarak milli olarak geliştirilen E5000 Elektrikli Anahat Lokomotifi’nin alt sistemlerinin geliştirilme çalışmaları 2021 yılında tamamlanacak. TÜRASAŞ’ın üreteceği lokomotifler yük ve yolcu taşımacılığı hizmetleri için TCDD Taşımacılık'a teslim edilecek.

  • Geliştirilen Sistemler Raylı Araçlarda Hayat Buldu

TÜBİTAK RUTE’nin teknolojisiyle TÜRASAŞ tarafından üretilen ve test edilen çekiş sistemleri ile donatılan DE11000 dizel elektrikli manevra lokomotifleri 8000 km'ye ulaştı. DE11000 lokomotifleri, geliştirilen Milli Cer Sistemi ile TCDD Taşımacılık A.Ş. tarafından 2 yıla yakın süredir sorunsuz yol tecrübesiyle kullanılmaktadır.

TÜBİTAK RUTE’nin teknolojisiyle TÜRASAŞ tarafından üretilen ve test edilen çekiş sistemleri ile donatılan DE10000K ve DE6000K dizel elektrikli manevra lokomotifleri toplam 75000 km'ye ulaştı. 7 adet dizel elektrikli manevra lokomotifi, geliştirilen Milli Cer Sistemi ile Kardemir A.Ş. tarafından 6 aydan fazla süredir aktif olarak kullanılmaktadır.

TÜBİTAK MARMARA ARAŞTIRMA MERKEZİ (MAM), ARAŞTIRMA KABİLİYET VE KAPASİTESİ, ARAŞTIRMA ALTYAPISI İLE İLERİ TEKNOLOJİLERİN GELİŞTİRİLDİĞİ BİR MERKEZ OLMAYA DEVAM EDİYOR!

 

2020 yılında ön plana çıkan projelerden örnekler aşağıda sunulmaktadır.

TÜBİTAK MAM Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü 

  • Çevremizi korurken aynı zamanda Milli Çözümler sunuyoruz.

Ülkemizdeki atıksu arıtma tesislerinde kullanılan ve yurtdışından temin edilen Çözünmüş Oksijen Sensörü TÜBİTAK Enstitüleri imkânlarıyla yerli olarak geliştirildi. Ürünün saha çalışmaları başarıyla devam etmekte olup, tamamlanmasını müteakip lisanslama ve satış sürecine başlanacaktır.

  • Daha sessiz bir hayat için yerli çözümler üretiyoruz

Yurt dışından temin edilen gürültü bariyerlerinin yerine ülkemizde Gürültü Bariyeri İşleri Genel Teknik Şartnamesi gereklerinin tümünü karşılayan Türkiye’de ilk Yerli Cam Elyaf Takviyeli Kabuk Beton Gürültü Bariyer Sistemi ve Cam Elyaf Takviyeli Köpük Beton Dolgulu Gürültü Bariyer Sistemi geliştirildi.

  • Atıksu arıtımlarında sahadayız

Özel sektör işbirliği ile kentsel atıksu arıtma tesislerinden çıkan arıtma çamurlarından biyogaz miktarının %20-30 oranında arttırılmasını sağlayan Ultrases Destekli Kavitasyon Sistemi geliştirildi. Sistemin ülkemizdeki ilk saha uygulamasına Erzurum Büyükşehir Belediyesi ERBASAT tesisinde başlandı.

  • MAM Gemisi dört mevsim 220 gün fersah fersah görevde.

 

Ülkemizde “Sualtı Kültür Mirası” olarak bilinen tarihi batıkların dalış turizmine açılması çerçevesinde TÜBİTAK MARMARA Araştırma Gemisi kabiliyetleri ile ilk çalışmalar Çanakkale’de bulunan H.M.S. Majestic batığında başlatıldı. “Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı” ismini alacak olan bölgede dalgıçların can güvenliğini sağlamak üzere “Dalgıç Takip Sistemi” geliştirildi. Bunun yanında, gemi enkazının 3 boyutlu sanal gerçeklik modeli hazırlanarak hem yapının arkeolojik belgelenmesi sağlandı hem de dalış sporu ile ilgilenmeyen ziyaretçilere batığı sanal olarak su üstünde inceleme imkânı sunuldu.

TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü

  • Yakıt Pilli Güç Kaynağı / Yakıt Pilli Askeri Çanta geliştirildi.

“Yakıt Pilli Güç Kaynağı” projesinde askeri ve sivil çeşitli telsiz, telefon vb. cihazların şarj edilmesinde kullanılmak üzere hava solumalı ve soğutmalı 50W’lık yakıt pili sistemi geliştirilmiş ve endüstriyel tasarımla son kullanıcıya uygun şekilde prototiplenmiştir. 

  • Hidro Elektrik Santraller için akım tahmin sistemi hayata geçirildi.

Baraj ve Hidroelektrik Santral (HES)’lere gelecek akımın tahmin edilmesi, optimizasyon modeli ile günlük, aylık ve yıllık bazda işletme programlarının çıkarılması ve web-tabanlı izleme yazılımı ile ilgili tüm çıktılara kullanıcılar tarafından erişilebilmesini sağlayan Akım Tahmin Havza Optimizasyon Modeli Geliştirme ve Yaygınlaştırma (ATHOM) sistemini Seyhan havzasında başarıyla devreye aldık, Fırat, Dicle, Yeşilırmak, Kızılırmak, Ceyhan havzalarını kapsayacak şekilde yaygınlaştırma projesini başlattık.

  • Rüzgarı izleyen ve tahmin eden sistemi (RİTM) yaygınlaştırmaya devam ediyoruz 

Ülkemizde tüm rüzgar santrallerini kapsayan ve rüzgardan üretilen elektrik enerjisini canlı olarak izleyen ve tahmin eden Rüzgar İzleme ve Tahmin Merkezi (RİTM) sistemini veri kaynaklarını arttırarak, mevcut veri yapıları ve tahmin algoritmalarını daha da geliştirip hızlandırarak iyileştirmeye başladık.

  • Arslantaş HES’te TÜBİTAK-EÜAŞ işbirliği

138 MW kurulu güce sahip Arslantaş HES'in kontrol sistemilerinde EÜAŞ ile çalıştık ve ilk üniteyi Çukurova'da sulamanın başladığı Haziran ayına kadar emre amade hale getirdik, Eylül ayına kadar tüm üniteleri çalışır hale getirdik.

  • KEBAN HES’in ilk ünitesi yerli ve milli olarak devrede

Ülkemizin en büyük 3. HES'i Keban HES'te devam eden projemiz kapsamında tüm sistemlerin kurulumlarını yaptık ve kapsamdaki 8 üniteden ilkini bütünüyle devreye aldık.

  • Yerli Hidroelektrik Türbini geliştirme yolunda EÜAŞ-TÜBİTAK ilk adımı attı

Hidroelektrik santrallerin verimliliğini ve emre amadeliğini artıracak şekilde, düşey tip Francis türbin, Senkron Generatör, Hız Regülatörü, İkaz Sistemi ve SCADA sisteminin (bir HES'e ait tüm elektromekanik ekipman) yerlileştirildiği MİLHES’in amaç ve hedefine başarı ile ulaşmasından sonra  Kepez-1 HES’in 4 katı büyüklüklere sahip bulunan Sarıyar HES’teki 4 ünitenin (4×40 MW) sistemlerinin tasarımı ve devreye alınması için projeyi başlattık, 8,2 Milyar Doların yurtiçinde kalması hedefine daha da yaklaştık.

 

  • Milli Güneş Enerji Santrali projesi Urfa Ceylanpınar da hayata geçirildi

Türkiye’nin fotovoltaik (FV) temelli güneş enerjisi santral ekipman ihtiyaçlarını kendi teknolojisi ile üreten ve dünyaya ihracat eden bir ülke haline gelebilmesi için gerekli altyapının oluşturulmasını hedefleyen MİLGES projesi başarıyla tamamladık ve Urfa Ceylanpınar TİGEM işletmelerinde 6 MW kapasiteli bir Güneş Enerjisi Santrali (GES) başarıyla devreye aldık.

  • Milli Eviricilerimizi yurt dışı pazara açtık

MİLGES kapsamında geliştirdiğimiz 1 MW merkezi eviricinin farklı bir çeşitini yurt dışına teknoloji transferi ile aktarma projesini başlattık.

  • Türkiye Fotovoltaik Teknolojileri Platformunda yerimizi aldık

Mikro Evirici ve Merkezi Güneş Evirici ürün portföyümüze Dizi Güneş Eviriciyi'de ekleyerek tüm güç ihtiyaçları için ürün gamına ulaşmamızı sağlayacak olan bu yıl başlatılan Türkiye Fotovoltaik Teknolojileri Platformu projesinde paydaş olarak yer aldık.

  • TEİAŞ ile TÜBİTAK çözüm ortaklığı elektrik üretimlerini az hata ile tahmin ettik

TEİAŞ tarafından işletilen elektrik iletim sisteminin arıza ve öngörülemeyen durumlara karşı korunmasını sağlayan koruma altyapısının analiz edilebilir şekilde detaylı modellerini çıkarttık, dağıtım sistemlerinden bağlı olan lisanssız güneş santrallerinin elektrik üretimlerini az hata ile önceden tahmin ettik.

TÜBİTAK MAM Gıda Enstitüsü

  • Türkiye Gıda İnovasyon Platformu (TÜGİP) Kurduk.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında, AB ve Türkiye Cumhuriyeti kaynaklarıyla finanse edilen, TÜBİTAK MAM Gıda Enstitüsü’nün yürütücüsü olduğu “Gıda Sektörünün Bölgesel Rekabet Gücünün Artırılması için Araştırma ve İnovasyon Tesislerinin Geliştirilmesi Projesi” faaliyetleri kapsamında TÜGİP – Türkiye Gıda İnovasyon Platformu kuruldu. TÜGİP, gıda sektöründe faaliyet gösteren KOBİ’ler başta olmak üzere, tüm paydaşları bir araya getirmek, sistematik olarak sorunları derlemek ve çözüm üretmek amacıyla kurulmuş bir teknoloji platformudur.

  • Ekinezya ve Adaçayından Gıda Takviyelerinin Geliştirilmesi Projesi Kapsamında 8 Adet Ürünü Lisanslandık
  • Ülkemize ithal edilen gıda takviyelerinin yerli olarak üretilmesi kapsamında Adaçayı ve Ekinezya bitkilerinden toz, instant, tablet ve kapsül formlarında Gıda Takviyeleri geliştirildi ve ürünler lisanslandı. 

 

TÜBİTAK MAM Kimyasal Teknoloji Enstitüsü (KTE)

  • Enerjetik malzemelerde dışa bağımlılığı önelemeye devam ediyoruz

2020 yılı sonunda tamamlanan Ulusal Enerjetik Malzemeler Karakterizasyon Merkezi Altyapı Projesi ile Türkiye’nin Savunma Sanayii için Askeri mühimmatlarda kullanılan yeni nesil enerjetik malzemeler, roket yakıtları üretim proseslerinin geliştirildiği, pilot ölçekte üretim altyapısına sahip ilk laboratuvar ülkemize kazandırıldı.  

  • Deniz altılarımız TÜBİTAK’a ile nefes alacak

Deniz altılarımız için yerli Karbondioksit tutucular geliştirildi ve deniz kuvvetlerinin kullanımına sunuldu. 

  • Bor’a hem değer katıyoruz hem de çevreyi koruyoruz.

Trimetik Borat Üretim projesini başlattık.“Bor Tesis Atık Sularından Deşarj Edilebilecek Nitelikte Su Eldesi” Projesi Tamamlandı. Borlu atık sulardan bor temizleme uygulamalarında kullanılan bir ligantın sentezi ve üretimi gerçekleştirilmiştir. Bu ligand (octyl-chloro-saligenin) kullanılarak deneysel çalışmalar ile bor tesis atık sularındaki bor miktarı 10ppm'in altına indirilmiştir.

  • Ülkemizde yetişen bitkilerden katma değeri yüksek tıbbi ürünler geliştirmeye devam ediyoruz

“Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürün Geliştirilmesi” (GBTU) Projesi Tamamlandı ve “Hedera helix L. (duvar sarmaşığı) Bitkisinden Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürün Geliştirilmesi” Projesi Başlatıldı. “Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürün Geliştirilmesi” (GBTU) projesi kapsamında dünya standartlarında güçlü ilaç Ar-Ge altyapısı oluşturulmuştur.  Bu proje ile dolaşım sistemi bozukluklarına karşı kullanılan Ruscus Aculeatus (Tavşan Memesi) bitkisinin kökünden ürün geliştirilmiştir. Söz konusu proje tamamlandıktan sonra özel sektör firmasının desteklediği “Hedera helix L. (duvar sarmaşığı) Bitkisinden Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürün Geliştirilmesi” isimli proje sözleşmesi imzalanmıştır.

  • “Hegzagonal Bor Nitrür İçeren Yeni Nesil Polimer Nanokompozitlerin Geliştirilmesi ve Termal Arayüz Malzemesi Olarak Kullanımı” Projesi Tamamlandı.

Termal iletken polimer nanokompozit üretim teknolojisi geliştirilmiş ve termal arayüz malzeme formülasyonu yapılmıştır. Geliştirilen termal pad numunelerinin termal arayüz malzeme performansları ASELSAN SST tarafından kurulan test sisteminde gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında termoplastik matrisli, hegzagonal bor nitrür içeren 0,7-1,0 W/m-K termal iletkenliğe sahip termal arayüz malzemeleri geliştirilmiştir.

TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE)

 

  • Dördüncü Ulusal Antarktika Bilim Seferi Gerçekleştirdik.

T.C. Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda yürütülmekte olan “Antarktika Bilimsel Araştırma ve Bilim Üssü Projesi” kapsamında Dördüncü Ulusal Antarktika Bilim Seferi gerçekleştirildi. 22 Türk, 2 misafir yabancı araştırmacıdan oluşan 24 kişilik bir ekip ile 2020 yılının Şubat – Mart aylarında Antarktika Kıtası’nda on beş proje başarı ile tamamlandı. Ayrıca sefer bünyesinde ikili iş birlikleri kapsamında iki araştırmacı proje çalışmalarını yapmak üzere Polonya ve Belçika üslerini ziyaret etti.

  • Antarktika Anlaşmaları Kapsamında Çevre Yönetmeliği Yayınlandı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinasyonunda, “Antarktika’da Çevre Koruma Protokolü’nün Uygulanmasına Dair Yönetmelik” 13 Haziran 2020 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe alındı. TÜBİTAK MAM KARE’nin de hazırlıkları sırasında görüş vererek katkı sağladığı yönetmelik, Türkiye'nin Antarktika Antlaşması kapsamında “danışman üye ülke” statüsüne başvurusu için bir yapı taşı oldu.

  • European Polar Board’a artık üyeyiz.

Kutup araştırmalarında özellikle Avrupa ülkeleri arasında işbirliğinin önemli platformlarından biri olan European Polar Board’a (Avrupa Kutup Kurulu) ülkemiz adına TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü’nün yaptığı başvuru kabul edildi. Bu üyelik ile Avrupa ülkeleri ile kutup araştırmaları konusunda işbirliğinin önü daha da açılmış oldu.

  • Gezegenin Kara Kutusu Antarktika Belgeselimiz yayında.

Dördüncü Ulusal Antarktik Bilim Seferi’nde çekilen iki belgeselden biri olan “Gezegenin Kara Kutusu: Antarktika”nın galası Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde, daha önce Ulusal Kutup Bilim Seferlerinde yer almış yetkililerin katılımıyla gerçekleştirildi. 

  • TRT World Antarktika Günlükleri yayında.

Dördüncü Ulusal Antarktika Bilim Seferi kapsamında çekilen İngilizce belgesel, TRT World tarafından yayınlandı. Büyük ilgi uyandıran Türk yapımı belgeseller kutuplarda yaşamı ve bilimsel çalışmaların zorluğunu gözler önüne serdi.

TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü (ME)

  • Yüksek Sıcaklık Malzemeleri Araştırma, Geliştirme ve Onarım Mükemmeliyet Merkezi”  kurulumunu tamamladık ve “Tek Kristal Türbin Kanadı Üretimi’’ gerçekleştirdik.

TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü bünyesinde kurulmuş olan “Yüksek Sıcaklık Malzemeleri Araştırma, Geliştirme ve Onarım Mükemmeliyet Merkezi” ile, ileri malzeme teknolojilerinde ülkemizin uzay, havacılık ve enerji platformları için kritik ve stratejik yüksek sıcaklıklarda kullanılan süperalaşım malzeme geliştirilmesi ve üretimi için gerekli altyapı kurulumu gerçekleştirildi. Mükemmeliyet Merkezinde yapılan çalışmaların önemli çıktılarından birisi, “Yerli Helikopter GÖKBEY Turboşaft Motorunun En Kritik Parçası olan TEK KRİSTAL Soğutma Kanallı TÜRBİN KANADI” üretimi oldu.

Kurumumuzda Ar-Ge süreci tamamlanarak üretimine geçilen yüksek sıcaklık ve yüksek basınçta kullanım imkânının sağlanması için soğutma kanallarına ilave olarak termal bariyer oluşturmak üzere kaplama da yapılan Tek Kristal Süper Alaşım malzemeler, MİLLİ MUHARİP UÇAĞININ (MMU) motorunun yerli üretimi için de kritik malzemelerden birisidir.

 

  • Süper alaşım geliştirmede artık söz sahibiyiz.

Uzay, havacılık ve enerji platformlarında kullanılmak üzere ihtiyaç duyulan paslanmaz çelik ve nikel bazlı süper alaşımların üretilmesine yönelik gerekli altyapı oluşturularak Ar-Ge çalışmalarına başlandı. Edinilen altyapı ve bilgi birikimi ile ihtiyaç duyulan alaşımların birincil ergitme yöntemi ile elde edilmesi, ikincil ergitme yöntemi ile havacılık kalite paslanmaz çelik ve nikel bazlı süper alaşımlara dönüştürülmesi ve ikincil işlemler ile söz konusu alaşımların mekanik özellikleri iyileştirilerek üretime başlandı. Üretimi gerçekleştirilen ve çalışılan her türlü yüksek sıcaklık kritik metalik malzemelerin test, karakterizasyon ve doğrulanması için gerekli ekipmanlar kurumumuza kazandırılmış olup yoğun olarak kullanılmaktadır.

  • Uzay kalifiye Güneş panellerinde MAM izi.

Uzay Kalifiye Güneş Paneli Geliştirilmesi Projesi kapsamında prototipler başarı ile geliştirildi. İMECE Uydu Projesi kapsamında, TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü Fotovoltaik Teknolojiler Merkezi bünyesinde uluslararası standartlara uygun uzay kalifiye güneş paneli prototipi, ısıl-yapısal yeterlilik modeli, yeterlilik modeli üretimleri ve testleri başarıyla gerçekleştirildi. Hâlihazırda yerli güneş paneli uçuş modeli üretimine devam edilmekte olup Mayıs 2021 tarihinde teslim edilmesi planlanmaktadır. 

TÜBİTAK MAM Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü

  • Ülke Yükseklik Sisteminin Modernizasyonunu tamamladık.

2016 yılında Harita Genel Müdürlüğü (HGM) koordinasyonunda başlanılan Türkiye Yükseklik Sisteminin Modernizasyonu ve Gravite Altyapısının İyileştirilmesi Projesi başarıyla tamamlandı. Beş kamu kurum ve kuruluşunun (HGM, TÜBİTAK MAM, TÜBİTAK UME, MTA, TPAO) işbirliği ile gerçekleştirilen projede, hâlihazırda ihtiyaçlara neredeyse cevap veremeyecek duruma gelen ülke yükseklik sisteminin bilimsel ve teknolojik gelişmeler ışığında ve yeni yaklaşımlar ile modernize edilmesi sağlandı. Bu sayede, ülke genelinde toplanan yersel gravite verileriyle jeofizik, jeoloji, maden ve petrol aramaları gibi yer bilimlerinin diğer alanlarında kullanılabilecek bir altyapı oluşturulmuş oldu.

  • Deprem sonrası gözlem istasyonlarımız ile bölgelerdeyiz

Büyük Deprem Sonrası Acil Gözlem Araştırmaları kapsamında 20 Eylül 2020 Niğde-Bor ve 30 Ekim 2020 Ege Denizi-İzmir depremleri artçı deprem çalışmaları, TÜBİTAK MAM Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü  ekibinin 18 saat gibi kısa sürede bölgeye intikal edip online deprem gözlem istasyonları kurmasıyla başarıyla gerçekleştirildi ve depreme neden olan kırık sistemi ile ilgili tekrarı uzun süre sonra olabilecek bir depreme ait önemli veriler artçı deprem etkinliği sona ermeden kaydedildi.

 

  • Trakya Havzasını yakından izliyoruz

Trakya Havzasında Kaya Gazı Amaçlı Sondaj Faaliyetlerinin İzlenmesi Projeleri kapsamında MARSA ve CORPORATE firmalarının gerçekleştirdiği hidrolik çatlama içeren sondaj faaliyetlerinin yaratabileceği muhtemel sismik hareketlilik firmaların talebi ile çalışma süreci boyunca izlendi. 3 yıllık süren bu kapsamdaki projeler sonucunda yapılan bu dönemdeki çalışmalarının herhangi bir sismik etkinliğe neden olmadığı gözlemlendi ve proje ortakları ile paylaşıldı. Bu türde yapılan hidrolik çatlatma içeren sondaj çalışmalarının dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çalışmalar devam ettiği sürece izlenmesi oldukça önemlidir.

  • Karbon14 Yaş Tayini analizinin TÜBİTAK MAM Yer ve Deniz Bilimleri AMS Laboratuvarında yapılması sayesinde, kültür varlıklarımız ve tarihi eserlerimizin yurt dışına çıkması önlendi.  Basında yer alan son yılların önemli arkeoloji keşifleri “Göbeklitepe: Tarihin Sıfır Noktası”, “Göbeklitepe'den sonra Karahantepe heyecanı”, “Batı Anadolu’nun en eski insanı Bilecik’te yaşamış” gibi birçok haberin altlığını oluşturan 600'den fazla arkeoloji ve yer bilimlerine yönelik Karbon14 yaş tayini yapıldı.

TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü

 

  • COVID 19’a karşı birlikte savaşıyoruz, birlikte kazanacağız

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız himayelerinde ve TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü’nün koordinasyonunda COVID-19 Türkiye Platformu altında tedavi odaklı ilaç geliştirme projeleri ve bağışıklık kazanılmasına yönelik aşı geliştirme projeleri kapsamında 17 projede seferber olan araştırmacılarımızın üstün başarıları devam etmektedir. Platformda 3 ilaç moleküler modelleme, 2 yerli sentetik ilaç sentez ve üretimi projesi, 2 konvalesan plazma, 3 rekombinat nötralizan antikor ve 8 aşı adayı bulunmaktadır. 

 

  • Antikor geliştirme çalışmalarına devam ediyoruz

COVİD-19’a Karşı Nötralizan Antikor Geliştirilmesi Projesi kapsamında aday nötralizan antikorların insansılaştırılması çalışmalarını yaptık. Üretilecek antikorlar Covid-19 ELISA ve hızlı tanı kitleri için hammadde oluşturacaktır.

  • Ülkemize özgün tadları korumak için genetik çalışmalar yapıyoruz

Ülkemize Özgü Yoğurt, Peynir Kültürü Geliştirilmesi ve Pilot Ölçekte Üretimi Projesi; Türkiye'nin farklı bölgelerinden temin edilen yerli yoğurt ve peynir starter kültürlerimizin ithal ticari kültür bakterilerinden farklı olduğunun gösterilmesi önemli teknolojik özelliklerinin tanımlanması amacıyla tüm gen dizileme çalışmaları gerçekleştirdik. Bu kapsamda yeni nesil dizileme teknolojisi kullanılarak 250 kültürün tüm gen dizilemeleri yapılarak genetik çeşitliliği ortaya koyduk.

  • Hibrit Sanal Tarama Yöntemleri ile Molekül Kütüphanelerinden Belirlenecek Bileşikler ve Özgün Doğal Molekül Analoglarının Sentezi, COVID-19’a Karşı Etkinliklerinin İn Vitro ve İn Vivo Anti-Viral Etkilerinin Araştırılması  Projesi: var olan  binlerce sentezlenmiş molekülü içeren geniş molekül kütüphanelerinin, SARS-CoV-2 hedef protein yapılara (Main Proteaz, Spike/ACE2, TMPRSS2, vb.) karşı etkinliklerinin in siliko araştırılması bu projenin temel amacıdır. Bu çalışmada yüzbinlerce küçük molekül içeren veri bankaları hazırlanarak SARS-CoV-2 hedef yapılarda taranacaktır. Tarama sonucunda, belirlenecek moleküllerin nötralizasyon etkinliği in vitro ve in vivo hayvan modellerinde testleri gerçekleştirilecektir.
  • İlaç Taraması için 3 Boyutlu Akciğer Kanseri Modelini oluşturuyoruz

Projede hedeflenen 3 boyutlu  hücre kültür sistemi geliştirildi. Bu sistem üzerinde kanser tedavisinde etkili olabilecek muhtemel ilaç adaylarının test edilmesi mümkün olacaktır ki çalışma kapsamında da test edilen 6 yeni adaydan 2 tanesi etkili bulunmuştur. 

  • Akciğer Kanserinde Yeni Tedavi Edici Ajanların Tanımlıyoruz

Antikor array tabanlı bir tanı sistemi geliştirmek üzere akciğer kanserine özgü hücre yüzeyinde 19 adet farklı peptit tespit edildi.  Tedavi amaçlı kullanılmak üzere kanser hücresi içirisine girebilen 5 peptit tespit edildi.

  • Genetiği Değiştirilmiş Savaşçı T Hücre Temelli Tedavi Sistemi Geliştiriyoruz

Bağışıklık sistemi hücresi olan T hücrelerinin genetiği değiştirilerek kanserli hücrelere duyarlı hale getirilecek ve kanserli hücreleri yok edecek şekilde koşullandırılacaktır.Tümörlerin Hem Teşhis Hem Tedavisine Yönelik Fotodinamik Terapi Kullanımına Uygun Hedefe Yönlendirilmiş Moleküllerin Geliştirilmesi”  Projesi: Fotodinamik terapi tedavisinde kullanıma uygun 2 adet konjuge molekül üretildi.

  • E.Coli Tespiti İçin Yüksek Hızlı Test Kiti Geliştiriyoruz.

İçme sularında bazı tehlikeli patojenlerin analizi için ihtiyaç duyulan kitlerden biri olan “E.coli Strip Test Sistemi” geliştirildi. Dakikalar içinde analiz sonucu ile 10 bakteriye kadar yüksek hassasiyetle tespit ve teşhis sağlanabiliyor.

  • Türkiye Aşı ve İlaç Üretim merkezini kuruyoruz

Medikal Biyoteknoloji Mükemmeliyet Merkezi Alt Yapı Projesi – MediBiyo projesinin %90'lık kısmı tamamlandı. Kurulacak bu altyapının, şu anda Türkiye'de aşı ve ilaç aday moleküllerinin GMP standartları üretiminde kullanılması planlanıyor.

  • Antaritikanın canlı materyallerini inceliyoruz

Antarktika Çevresel Örneklerin İlk Tanımlamaları, 2019 yılında ülkeye getirilen toprak ve su örneklerinden elde edilen canlı mateyalin ilk tanımlamaları ve incelemeleri KARE'nin de desteğiyle tamamlandı.

  • Yerli İmmunoafinite Kolon (Gıda analiz Kiti) Geliştirildi.

Bu proje kapsamında gıdalarda mikotoksin analizleri kapsamında kullanılan bir kit (İmmuno afinite kolonu) geliştirildi. Ürüne nitelik kazandıran patentli molekül  Avrupa, Avrasya ve Türkiye'de tescillendi. 

TÜBİTAK UME İLE ÜLKEMİZDE YAPILAN TÜM ÖLÇÜMLER GÜVENCE ALTINDA!

 

  • TÜBİTAK UME Konumlama Uyduları İçin Yerli ve Millî Atomik Saat Üretti. TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) TÜBİTAK’ın her alanda öncü, milli ve yerli alternatifler üretme anlayışına uygun olarak kendi imkânlarıyla konumlama uydularında kullanılmak üzere laboratuvar tipi atomik saat üretimi için başlattığı çalışmalar sonucunda ilk millî ve yerli Rubidyum tabanlı atomik saatini üretmeyi başardı. 
  • COVID-19 Tanı Kitlerinde Yeni Dönem Başladı. TÜBİTAK UME Türkiye’de COVID-19 tanısında kullanılan PCR testlerindeki ölçüm kalitesini artırmak amacıyla RNA tabanlı referans malzemeleri üretti. Bu yeni referans malzemeler PCR testlerinin doğruluk oranı yükselteceği gibi ayrıca PCR kitlerinin iç kalite kontrolünde de kullanılacak. 

TÜRKİYE'DEKİ TÜM AKADEMİK KURUMLARI BİRBİRİNE VE SONRA KÜRESEL ARAŞTIRMA AĞLARINA BAĞLAYAN ÜLKEMİZDEKİ TEK MERKEZ OLAN TÜBİTAK ULAKBİM COVID-19 KÜRESEL SALGINI SÜRECİNDE YÜKSEK İNTERNET KAPASİTESİ SUNDU!

 

  • Üniversitelere Yüksek İnternet Kapasite Artışları Sağlandı

Üniversitelerin uzaktan eğitim sürecine geçişi sebebiyle artan kapasite ihtiyaçlarını karşılayabilmek için gerekli önlemler alınmış ve hız artışı talepleri ivedi olarak karşılanmıştır. Bu artışlar sonrasında ULAKNET Ankara-İstanbul-İzmir üçgenindeki omurga devrelerinin toplam kapasitesi 140Gbps (60Gbps, 40Gbps, 40Gbps) kapasiteye ulaşmıştır. Benzer şekilde sadece Ankara’dan temin edilen küresel Internet bağlantısı, biri Ankara’dan diğeri İstanbul’dan olmak üzere iki ayrı bağlantıya dönüştürülmüş ve toplam kapasite 140Gbps’ye çıkarılmıştır. Üniversitelerin artan kapasite ihtiyaçlarını karşılayabilmek için yeni MetroEthernet toplama portları aktif edilmiş, Ankara’da ilk kez 100Gbps kapasiteli port kurulumu gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda son bir yılda yapılan kapasite artışları geçen yıla göre yaklaşık olarak %130 seviyelerine gelmiştir.

  • Üniversitelere Uzaktan Eğitim İçin Bulut Altyapısından Kaynak Tahsisi Gerçekleştirildi

Bulut servisleri üzerinden üniversitelere verilen Uzaktan Eğitim Altyapısında genişleme ve iyileştirme çalışmaları yapılarak, üniversitelerin verecekleri uzaktan eğitim hizmeti kapsamında talep ettikleri altyapı kaynakları tahsisi gerçekleştirildi. Bu kapsamda, Sakarya Üniversitesinin ilk etapta yeni kurulan 15 üniversiteye sundukları Uzaktan Eğitim Projesine, YÖK Sanal Lab Projesine ve 12 ayrı üniversiteye bulut servisleri üzerinden kaynak tahsisleri gerçekleştirildi.

Kurumumuzun ve üniversitelerin ihtiyacını karşılamaya yönelik video konferans sistemi kurulumu yapıldı.

  • EOSC (European Open Science Cloud) Üyeliğimiz Kabul Edildi 

EOSC (European Open Science Cloud), bilimsel çalışmalarda üretilen ve kullanılan araştırma verilerinin paylaşımı, korunması ile yeniden kullanımını sağlayan ve farklı disiplinlere birlikte çalışılabilir, güvenli ve federe bir altyapı kurmayı hedeflemektedir. Ülkemizdeki araştırma topluluklarının ve araştırma altyapılarının Avrupa çapındaki bu eşsiz yapıya dahil olmaları, yararlanabilmeleri ve rekabetçi projelere katılabilmeleri için EOSC oluşumuna üye olunması önemli bir parametre olarak değerlendirilmiş ve TÜBİTAK ULAKBİM EOSC üyelik başvurusunda bulunmuştur. Aralık 2020’de üyeliğimiz onaylanmıştır.

  • Web Tabanlı Kullanıcı Arayüz Servisi Araştırmacıların Hizmetine Sunuldu 

TRUBA'da (Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı) öncü bir web tabanlı kullanıcı arayüz uygulaması olan OpenOnDemand sunucumuz araştırmacılarımızın hizmetine sunulmuştur. Yeni kurulacak veri merkezimizin en ileri teknolojiyi içermesi için gerekli çalışmalar gerçekleştirilmiştir.

  • Milli İşletim Sistemimiz Pardus’un Kullanımı Yaygınlaştı

2020 yılında Pardus 19.2, 19.3, 19.4 ve 19.4-1 sürümleri yayımlandı. Son kullanıcı ve kurumsal kullanımı kolaylaştırıcı yeni uygulamalar ve düzenlemeler yapıldı. Okullardaki kullanılan akıllı tahtalar için Pardus ETA sürümü geliştirmeleri MEB ile koordinasyon içerisinde devam etti, 80 bine yakın Pardus kullanım sayısına ulaşıldı. Pardus dönüşümü konusunda T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, BTK, İSKİ, AFAD, Sağlık Bakanlığı gibi kurumlarda çalışmalar ve kurulumlar devam etti. Ahtapot Bütünleşik Siber Güvenlik Sisteminin kutulaştırma çalışmaları bitirildi ve başarıyla kullanımına başlandı. Ayrıca uç nokta güvenlik sistemi ve NAC modülleri tamamlandı. Engerek Kimlik Yönetim Sistemi yıllardır başarı ile servis sağladığı Tarım ve Orman Bakanlığı ile birlikte Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığına da kuruldu.

Pardus TÜBİTAK birimlerinde de yaygın olarak kullanıma açıldı. 2021 yılında TÜBİTAK’ın tüm birimleri Pardus sistemine geçmiş olacaktır.

 

  • DergiPark Pandemi Sürecinde Kullanıcı Rekoru Kırdı

TÜBİTAK ULAKBİM çatısı altında hizmet veren DergiPark’ın günlük ziyaretçi sayısı 150 bini aştı. 2020 yılında 215 milyondan fazla akademik içeriğe erişim sağlayan  DergiPark’ın Google gibi arama motorlarında ilk sıralarda gelmesi dünyanın birçok bölgesinden ziyaret edilme sıklığını artırıyor. İçeriğin %87'sine Türkiye'den erişilirken, %13’üne ise sırasıyla ABD, Almanya, Hindistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Birleşik Krallık, Endonezya, Azerbaycan ve Çin‘den erişilmektedir. Türkiye’den erişime baktığımızda 3 büyük şehrimizi Adana, Bursa, Konya, Antalya, Diyarbakır ve Gaziantep izlemektedir.

Pandemi koşullarında uygulanan uzaktan eğitim ortamında yeni 1.3 milyon kullanıcı ile DergiPark’a erişimi en fazla artan 25 yaş altı grup oldu. Anlık kullanıcı sayısı 13 binlere ulaşmıştır. Ülkemizin önemli içerik sağlayıcılarından birisi olan DergiPark; Avrupa Birliği Açık Erişim Platformu OpenAIRE ve diğer pek çok platforma veri sağlayıcılar arasında üst sırada yer almaktadır. 2020 Aralık ayı verilerine göre 2.016 dergi,  489.507 bilimsel makale ve 351.329 kayıtlı kullanıcı bulunmaktadır.

  • TÜBİTAK Akademik Dergilerinin Etki Faktörü Artmaya Devam Ediyor

TÜBİTAK akademik dergilerinin son yıllarda dünya çapındaki önemli tarama kaynaklarındaki görünürlüğü de giderek artıyor. Sağlık ve yaşam bilimleri alanında tüm dünyada yaygın şekilde kullanılan PubMed’e giren Turkish Journal of Medical Sciences’ın ardından, bu yıl Turkish Journal of Biology de PubMed’de taranmaya başladı. Ardından, Turkish Journal of Chemistry TÜBİTAK’ın yayımladığı akademik dergiler arasında PubMed veritabanına giren üçüncü dergi oldu.

  • TR Dizin ile Ulusal Yayınların Kalitesi Artıyor, Atıf ve Etkileri Ölçülüyor

Fen ve Sosyal Bilimler alanında ulusal bilimsel dergilerin uluslararası standartlarda yayımlanmasını sağlamak ve bilimsel kalitesini artırmaya ve bu yayınlar ile birlikte TÜBİTAK tarafından desteklenen proje sonuç raporlarına erişim hizmeti veren TR Dizin, yayınların ve projelerin atıf ve etkilerini ölçmeye ve  analizler yapılmasını sağlamaya devam etmektedir. Türkiye’nin kurumsal ve denetimli ilk ve tek dizini olarak hizmet veren TR Dizin ile, yazar, dergi, kurum performanslarının yanı sıra işbirlikleri ve yetkinlik analizleri üzerinden raporlar üretilmektedir. 

  • Açık Bilim ve Ulusal Açık Arşivlere Desteğimizi Sürdürdük.

Harman, açık arşivlerin içeriklerini dijital bir ortamda arşivleyen, saklayan, içeriğe bulunduğu adreste eriştiren, içeriğe ait üst verileri uluslararası standartlarda harmanlayan bir yazılımdır. 2016 yılında 60 açık arşiv Harmanda yer alırken, 2020 yılında  133 kuruma ait açık arşiv içeriği ve üst verileri, 1.626.466 kayıt sayısıyla Harmanda yer aldı.

2020 yılında içeriği ve kayıt sayısı büyük olan Hacettepe, ODTÜ gibi üniversitelerin açık arşivleri Harmana katıldı. YÖK'te oluşturulan üniversite açık arşiv sistemine Harman'dan veri sağlanmaya devam etti.

Aperta veritabanımızdaki yayın sayısı 2019 yılında 8311 iken 2020 yılı sonunda 48657 ye çıktı. Yayınlar dışında 2020 yılı ortasında ilk araştırma verileri de yüklenmeye başlandı.

  • Ulusal Toplu Katalog geleneksel kullanım rekorlarını yenilemeye devam ediyor

Türkiye kütüphanelerinin en yaygın ve kapsamlı toplu kataloğu olan Ulusal Toplu Katalog (TO-KAT),  2020 yılında gerek üye olan kütüphane ve şube sayısıyla gerek toplam ve tekil kayıt sayılarıyla gerekse yıllık tarama sayısıyla rekorlar kırmaya devam etmiştir. 2020 yılı verileri şu şekilde gerçekleşmiştir:

  • 203 Kütüphane, 567 Şube Kütüphanesi 
  • ~12.9 milyon tekil kayıt 
  • ~29.9 milyon toplam kayıt 
  • ~5.6 milyon tarama 
  • ~69 bin MARC kaydı indirme

TÜBİTAK TÜRKİYE SANAYİ SEVK VE İDARE ENSTİTÜSÜ (TÜSSİDE) İLE ULUSAL ÖNCELİKLER KONUSUNDA ÖNEMLİ ÇALIŞMARA İMZA ATTIK.

  • Türkiye Açık Kaynak Platformu Oluşturuldu.

Ülkemizin yazılım ekosistemini dönüştürmek ve hızlı bir şekilde geliştirmek için kamu ve özel sektör şirketleri, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, eğitim kurumları ve topluluklardan oluşan paydaşlar ile Açık Kaynak Platformu inisiyatifi başlatıldı. Bu doğrultuda yerli açık kaynak çözümleri geliştirerek dışa bağımlılığı azaltacak, mali tasarrufları artıracak ve olası siber güvenlik sorunlarını bertaraf etmeye yönelik çalışmalara başlandı. Bu çalışmalar ile Türkiye’de açık kaynak yazılım ekosisteminin oluşturulması, yazılımcı sayısının artırılması ve ihraç edilebilir yazılım ürünlerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, çalışmalara katılan paydaş sayısı 95'e çıkarken kurucu üye sayısı 17, sponsor üye sayısı 5 oldu. Türkiye Açık Kaynak Platformu çalışmaları kapsamında ayrıca Türkçe Doğal Dil İşleme (NLP),  Pardus Yaygınlaştırma, PostgreSQL ve Mobilite projeleri başlatıldı. Ayrıca Veri Etiketleme aracı ve Dijital Rozet platformu geliştirme çalışmaları başlattıldı. 2021'de açık kaynak araçların geliştirilmesine odaklanan projelerin başlatılması hedeflenmekte. Platformun bir diğer alanı olarak 2250 öğrenci kapasiteli 2 yazılım okulunun kurulması ile ilgili çalışmalar Bilişim Vadisi ve Vadi İstanbul'da devam etmektedir.

  • Öncelikli Teknolojiler Konusunda Ulusal Stratejilerimiz Geliştirildi

Milli Teknoloji Hamlesi çalışmalarının hayata geçmesine yönelik olarak “2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi” belgesinde yer alan odak alanlar için ulusal stratejileri, yol haritalarını ve kritik projeleri belirledik. Bu kapsamda, “Ulusal Yapay Zekâ”, “Mobilite Araç ve Teknolojileri”, “5G ve İleri Bağlantı Teknolojileri”, “Akıllı Yaşam ve Sağlık”, “Finans ve Ticarette Dijital Dönüşüm” ve “Sanayide Dijital Dönüşüm” konularında stratejilerin geliştirilmesi çalışmaları tüm ekosistem paydaşları ile birlikte yürütüldü.

TEMEL BİLİM ALANINDA DÜNYANIN ÖNDE GELEN ÜNİVERSİTELERİNDEN BİLİM İNSANLARININ KATILIMIYLA 2020 YILINDA ULUSLARARASI DÜZEYDE İLHAM VERİCİ ÇEVRİMİÇİ SEMİNERLER SERİSİ DÜZENLENDİ

 

Dünyayı ve ülkemizi saran COVID-19 küresel salgınının bilimsel çalışmalara ve bilim tabanlı süreçlere olumsuz etkilerini hafifletmek amacıyla TBAE’de Harvard, Cornell, MIT, Stanford üniversiteleri başta olmak üzere dünyanın önde gelen üniversitelerinden bilim insanlarının katılımıyla uluslararası düzeyde ilham verici Çevrimiçi Seminerler Serisi düzenlendi. Bu kapsamda, temel bilim alanlarının ileri konularında ve disiplinler arası alanlarda 16 seminer gerçekleştirildi.

Bu seminerlerin üstün nitelikli içeriği göz önünde bulundurularak, yapılan konuşmalar TÜBİTAK’ın tüm sosyal medya platformları üzerinden canlı olarak yayınlandı. Bu konuşmaları 200-350 kişi aralığında değişen sayılarda katılımcı canlı izlerken, videoların toplam izleme sayasının 150.000’i aşkın olduğu tespit edildi.

ÜLKEMİZİN TEST/ANALİZ VE MUAYENE METOTLARINI ARAŞTIRAN, GELİŞTİREN VE İLERİ TEKNOLOJİYE SAHİP CİHAZLARLA MÜŞTERİLERİNİN HİZMETİNE SUNAN BUTAL 2020 YILINDA BURSA EFQM MÜKEMMELLİK BAŞARI ÖDÜLÜ SAHİBİ OLDU!

TÜBİTAK Bursa Test ve Analiz Laboratuvarı (BUTAL); ülkemizin bilimsel ve teknolojik rekabet gücünün artırılması ve sürekli kılınması için test/analiz, muayene ve eğitim boyutuyla katkıda bulunarak, alanında uluslararası akreditasyona sahip 300’den fazla metot ile özel sektör, kamu kuruluşları ve üniversitelerimize destek vermeyi sürdürmektedir. Test/analiz hizmet çeşitliliğini de artırarak, yurt dışına gönderilmek zorunda kalınan numune ve test analiz sayısının azalmasına katkı sağlamaktadır.

TÜBİTAK BUTAL, 2020 yılında bilimsel etkinliklerin yanı sıra ailelere ve çocuklara yönelik atölyeler; öğrencilere teknik geziler ve kamu ve özel sektör çalışanları için on-line eğitimler düzenledi. Ayrıca, mevcut kalite alt yapısına ilave olarak, Sıfır Atık Yönetim sistemini de uygulamaya aldı ve EFQM Bursa Mükemmellik Başarı Ödülü ile taçlandırıldı.

TÜBİTAK OLARAK 2021 YILINDA DA VAR GÜCÜMÜZLE ÇALIŞMAYA VE BİLİM VE TEKNOLOJİDE ÖNCÜ OLMAYA DEVAM EDECEĞİZ!

2020 yılında yaşanan salgın ve bunun sonucunda oluşan ekonomik zorluklara rağmen ülkemizin bilim ve teknolojiye vermiş olduğu önemin ve TÜBİTAK'a olan güvenin bir göstergesi olarak bütçemizde 2 katın üzerinde artış sağlanmıştır.

Bu artışın üzerimize yüklediği sorumluluğun bilincinde olarak, toplumumuzun yaşam kalitesinin artmasına ve ülkemizin sürdürülebilir gelişmesine hizmet eden, bilim ve teknoloji alanlarında yenilikçi, yönlendirici, katılımcı ve paylaşımcı bir kurum olarak; akademik ve endüstriyel araştırma geliştirme çalışmalarını ve yenilikleri desteklemeye, ulusal öncelikler doğrultusunda araştırma-teknoloji geliştirmeye, toplumun her kesiminde bu farkındalığı artırmaya, akademik faaliyetleri burs ve ödüller ile desteklemeye, özendirmeye, ülkemizin rekabet gücünün artırılması için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğimizi bildiririz.

Bu duygularla 2021 yılının hepimiz için başta sağlık olmak üzere başarı, mutluluk, huzur ve refah getirmesini dileriz.

Kaynak: https://www.tubitak.gov.tr/tr/haber/bilim-ve-teknolojiyle-dolu-bir-yil-2020